Καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ επαναδιαμορφώνει την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών με βάση την αρχή «America First», εμπειρογνώμονες, πρώην κυβερνητικά στελέχη και νομικοί προειδοποιούν για μια νέα πραγματικότητα: έναν κώδικα εξωτερικής πολιτικής όπου «πληρώνεις για πρόσβαση».
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, η προσέγγιση αυτή όχι μόνο φλερτάρει με τη διαφθορά αλλά ενδέχεται να παραβιάζει το ίδιο το Σύνταγμα των ΗΠΑ.
Η αποδοχή δώρων από ξένες κυβερνήσεις
Η εικόνα είναι πρωτοφανής: κατά τη διάρκεια της πρώτης μεγάλης περιοδείας του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, η ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έγινε δεκτός με πολυτελείς τιμές, συνδυασμένες με συμφωνίες δισεκατομμυρίων δολαρίων και επενδυτικές δεσμεύσεις.
Σύμφωνα με αναφορές, χώρες όπως το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσφέρουν πλουσιοπάροχα δώρα ή διοχετεύουν κεφάλαια σε πρόσωπα και οντότητες που συνδέονται με τον Τραμπ.
Σε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό, το Κατάρ προσφέρθηκε να δωρίσει ένα Boeing 747-8, αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί αρχικά ως Air Force One και εν συνεχεία να μεταβιβαστεί στην προεδρική βιβλιοθήκη του Τραμπ.
Αν και η πρόταση προκάλεσε κατακραυγή, ο πρόεδρος την περιέγραψε ως «μεγάλη χειρονομία», δηλώνοντας ότι θα ήταν «ηλίθιο» να την απορρίψει.
Συνταγματικό φρένο ή κενό γράμμα;
Στο επίκεντρο των επικρίσεων βρίσκεται η λεγόμενη Ρήτρα Αποδοχών (Emoluments Clause), η οποία απαγορεύει στον πρόεδρο να δέχεται δώρα από ξένες κυβερνήσεις χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου.
Όπως τονίζει ο Ρίτσαρντ Πέιντερ, πρώην επικεφαλής νομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου για θέματα δεοντολογίας επί κυβέρνησης Τζορτζ Μπους, ακόμα και η πρόθεση αποδοχής ενός τέτοιου δώρου είναι προβληματική:
«Η ανησυχία είναι ότι η διαπραγματευτική μας θέση θα αλλάξει αν κάποιος κάνει μια χάρη ή προσφέρει ένα δώρο στον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών».
Αν και το δώρο φέρεται να προορίζεται για το Υπουργείο Άμυνας, πολλοί αμφισβητούν το αν αυτό αρκεί για να καλύψει νομικά και ηθικά το ζήτημα, ειδικά εφόσον πρόκειται να αξιοποιηθεί από τον ίδιο τον πρόεδρο ή τους συνεργάτες του.
Προσωπικό όφελος
Ένα από τα πλέον ανησυχητικά σημεία είναι η στενή σχέση εξωτερικής πολιτικής και προσωπικών οικονομικών ωφελειών.
Η περιουσία της οικογένειας Τραμπ, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έχει αυξηθεί πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια κατά την περίοδο της θητείας του.
Επιπλέον, επενδύσεις από ξένα κράτη σε κρυπτονομίσματα και ακίνητα που σχετίζονται με τον πρώην πρόεδρο δείχνουν μια τάση μετατροπής της πολιτικής ισχύος σε άμεσο οικονομικό όφελος.
Ο Νορμ Άιζεν, πρώην ειδικός σύμβουλος δεοντολογίας ή «τσάρος ηθικής» του Λευκού Οίκου επί Ομπάμα, είναι σαφής:
«Ο Τραμπ έβαλε μια πινακίδα ‘Πωλείται’ μπροστά από τον Λευκό Οίκο.»
Η νέα διαδρομή χρήματος
Οι ειδικοί ανησυχούν ιδιαίτερα για τις συναλλαγές μέσω κρυπτονομισμάτων.
Ένα παράδειγμα είναι η επένδυση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα Εμιράτα σε ένα ψηφιακό «σταθερό νόμισμα» που συνδέεται με τον Τραμπ.
Δημοκρατικοί γερουσιαστές προειδοποιούν για τη χρήση αυτών των εργαλείων ως μηχανισμών ξεπλύματος πολιτικής επιρροής και ζητούν αυστηρότερους ελέγχους μέσω της αναθεώρησης του Genius Act.
Ενώ πιθανά δώρα όπως ένα τζετ δεν μπορούν να κρυφτούν, η δυνατότητα μεταφοράς δισεκατομμυρίων δολαρίων σε κρυπτονομίσματα κρυφά προκαλεί βαθιά ανησυχία στους ελεγκτές, την πολιτική αντιπολίτευση και άλλους ξένους παρατηρητές.
«Μιλάμε για δισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν άπειρα χρήματα, που μπορούν να πληρωθούν από οποιονδήποτε», δήλωσε ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Μια άγνωστη εταιρεία με συνδέσμους στην Κίνα, η οποία δεν είχε έσοδα πέρυσι, αγόρασε αυτή την εβδομάδα 300 εκατομμύρια δολάρια σε κρυπτονομίσματα με το λογότυπο του Τραμπ, προκαλώντας περαιτέρω ανησυχίες για τη ροή σκοτεινών ξένων κεφαλαίων στην
Πολιτικές συνέπειες και θεσμικές ανησυχίες
Ο Τραμπ φαίνεται να αποσυνδέει πλήρως την εξωτερική πολιτική από τις παραδοσιακές της αξίες, όπως η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο.
Ο δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Μέρφι δηλώνει:
«Αυτό δεν είναι το ‘America First’. Αυτό είναι το ‘Trump First’.»
Ακόμα και πρώην κυβερνητικά στελέχη που είχαν θητεύσει σε τυπικά «τεχνικούς» ρόλους, όπως ο Ρούφους Γκίφορντ, πρώην επικεφαλής πρωτοκόλλου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους για την απουσία θεσμικών αναστολών:
«Αυτό που διαχωρίζει τους καλούς από τους κακούς, όσον αφορά τη διαφθορά και τη χρηστή διακυβέρνηση, είναι ο σεβασμός των θεσμών. Ο Τραμπ απλά δεν τους σέβεται.»
Ηθική διάβρωση και αλλαγή παραδείγματος
Η περίοδος διακυβέρνησης Τραμπ έχει ανατρέψει πολλές από τις άγραφες αλλά ισχυρές αρχές της αμερικανικής δημοκρατίας.
Η ιδέα ότι ο πρόεδρος μπορεί να συνδυάζει τη διακυβέρνηση με την προώθηση προσωπικών και οικογενειακών επιχειρήσεων θεωρούνταν κάποτε αδιανόητη.
Ο καθηγητής Γκρέγορι Γκος συνοψίζει τη νέα πραγματικότητα:
«Η ιδέα ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις της οικογένειας Τραμπ και οι επιχειρήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης συμβαδίζουν είναι πρωτοφανής Και ανησυχητική.»
Πηγή: tanea.gr
