Την δραματική κατάσταση που επικρατεί στις πολεοδομίες της χώρας η οποία αναδείχθηκε το προηγούμενο διάστημα από την περίπτωση του Σαρακήνικου στη Μήλο, αλλά και από το μέγεθος της αυθαιρεσίας σε τουριστικούς προορισμούς όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, περιέγραψαν χθες μέλη του τεχνικού κόσμου που συμμετείχαν σε ειδική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΕ από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των μηχανικών που εργάζονται στις Υπηρεσίες Δόμησης της χώρας κ. Δημήτρης Πετρόπουλος, από τις 300.000 οικοδομικές άδειες και άλλες πράξεις που εκδίδονται ετησίως στην Ελλάδα, μόνο οι 30.000 ελέγχονται από τις πολεοδομίες ενώ οι υπόλοιπες εκδίδονται ηλεκτρονικά δίχως κανέναν έλεγχο.
Δημιουργία νέας γενιάς αυθαιρέτων
Έτσι, από το 2017 έως σήμερα έχουν εκδοθεί εκατοντάδες χιλιάδες άδειες που δεν έχουν ελεγχθεί. Βάσει νόμου όφειλε να διενεργηθεί υποχρεωτικά δειγματοληπτικός έλεγχος της νομιμότητας των υποβαλλόμενων μελετών και στοιχείων στο 30% των οικοδομικών αδειών, οι οποίες χορηγούνται χωρίς προέγκριση, καθώς και σε αυθαίρετες κατασκευές που «τακτοποιήθηκαν» (υπολογίζονται σε 1,5 εκατομμύριο) σε ποσοστό τουλάχιστον 10%. Όπως ανέφερε ο κ. Πετρόπουλος, «το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), οκτώ χρόνια μετά, δεν έχει ακόμη ορίσει τον σχετικό αλγόριθμο δυνάμει του οποίου θα πραγματοποιούνταν οι δειγματοληπτικοί έλεγχο, με αποτέλεσμα να μην έχουν ποτέ ελεγχθεί ούτε τα αυθαίρετα αλλά ούτε οι χιλιάδες νέες οικοδομικές άδειες, με ορατό τον κίνδυνο δημιουργίας μιας νέας γενιάς αυθαιρέτων με απρόβλεπτες συνέπειες».
Όσο για τον θεσμό των ιδιωτών ελεγκτών δόμησης, σύμφωνα με τον ίδιο, σε καμία περίπτωση δε μπορούν να υποκαταστήσουν τον έλεγχο Δημόσιας Αρχής και «πολλές φορές θα βρίσκονται αντικειμενικά σε σύγκρουση συμφερόντων από τη στιγμή που θα ελέγχουν κατασκευές σε περιοχή που δραστηριοποιούνται και οι ίδιοι επαγγελματικά».
Το πείραμα των πολεοδομιών στους δήμους απέτυχε
Η μεταφορά των πολεοδομιών στους δήμους ήταν ένα πείραμα που απέτυχε. Τα προβλήματα διογκώθηκαν διότι έγινε άτακτα, χωρίς κριτήρια και δίχως καμία προδιαγραφή, με την κεντρική διοίκηση να εξακολουθεί να διατηρεί κύριο ρυθμιστικό και συντονιστικό ρόλο με αυστηρή, από πάνω προς τα κάτω, ιεραρχία εξουσιών και αρμοδιοτήτων. Σημαντικό μειονέκτημα ήταν η αδυναμία διάθεσης πόρων και η συνακόλουθη αδυναμία προσλήψεων καταρτισμένων στελεχών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η αρχιτέκτων μηχανικός κυρία Τάνια Βεζυριαννίδου, σήμερα (2025) από τους 325 Δήμους μόνο οι 179, δηλαδή το 55%, έχουν υπηρεσία δόμησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Υπηρεσία Δόμησης Πειραιά εξυπηρετεί 9 δήμους. Και αυτό δεν είναι μόνο πρόβλημα των μικρών δήμων. Συνολικά 23 από τους 47 δήμους μητροπολιτικών κέντρων είναι χωρίς πολεοδομία.
Νέος ξυλοδαρμός υπαλλήλου πολεοδομίας στα Χανιά
Επίσης, ο αριθμός των μηχανικών είναι ελάχιστος και οι υπάρχοντες υπάλληλοι αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Γιώργος Στασινός μπορεί να υπάρχουν περιπτώσεις διαφθοράς σε πολεοδομίες όπως στη Χαλκιδική ή στη Ρόδο, ωστόσο υπάρχει και η άλλη πλευρά. Προ ημερών, όπως κατήγγειλε, ξυλοφόρτωσαν έναν υπάλληλο πολεοδομίας που πήγε να κάνει τη δουλειά του (σ.σ. επέβαλε διακοπή οικοδομικών εργασιών σε υπό ανέγερση ξενοδοχείο λόγω αυθαίρετης κατασκευής και αποκλεισμό πρόσβασης στον αιγιαλό) αλλά και τον αρμόδιο αντιδήμαρχο που ενελπάκη στο συμβάν για να αναλάβει την πολιτική ευθύνη.
Το περιστατικό στα Χανιά δεν είναι μεμονωμένο αφού, σύμφωνα με τον κ. Πετρόπουλο, αντίστοιχες επιθετικές συμπεριφορές έχουν δεχθεί υπάλληλοι στον Τύρναβο, την Παιανία, τη Σαντορίνη και αλλού.
Ανάγκη μετακίνησης των πολεοδομιών στο ΥΠΕΝ
Όπως υπογράμμισε ο κ. Στασινός, η ψηφιοποίηση των αρχείων των ΥΔΟΜ θα βοηθούσε ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα, ενώ θα πρέπει οι πολεοδομίες να μετακινηθούν στο κεντρικό κράτος, δηλαδή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και να δοθούν κίνητρα, κυρίως οικονομικά, σε όσους εργάζονται σε αυτές ώστε να παραμείνουν εκεί.
Σήμερα οι πολεοδομίες λειτουργούν χωρίς μηχανικούς και με ελλιπέστατο προσωπικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε 22 δεν εργάζεται ούτε ένας μηχανικός πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, 28 ΥΔΟΜ απασχολούν μόνο έναν μηχανικό, 28 δύο μηχανικούς και 16 πολεοδομίες τρεις μηχανικούς. Και οι υπηρεσίες δόμησης δεν είναι αρμόδιες μόνο για την έκδοση οικοδομικών αδειών, αλλά έχουν και δεκάδες άλλες υποχρεώσεις, όπως αυτοψίες ακινήτων, συνδέσεις με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας, εγκρίσεις Εργασιών Μικρής Κλίμακας, ενημερώσεις φακέλων αδειών κλπ.
Σύμφωνα με την κυρία Βεζυριαννίδου, απαιτείται επαρκής στελέχωση των ΥΔΟΜ με μηχανικούς όλων των απαιτούμενων ειδικοτήτων καθώς και με το αναγκαίο προσωπικό όλων των εμπλεκομένων κλάδων, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα όπως γεωγραφία της περιοχής (νησιωτικότητα – ορεινές και δασικές εκτάσεις), την έκταση χωρικής αρμοδιότητας, το πλήθος αιτημάτων κλπ.
Επίσης, το ζήτημα δεν είναι πού θα υπάγονται οι πολεοδομίες. Όπως αναφέρει απαιτείται συνεργασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Υπουργείου Εσωτερικών καθώς και κωδικοποίηση και απλοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας ώστε να μην ερμηνεύεται κατά το δοκούν, αλλά και νομική υποστήριξη σε κάθε ΥΔΟΜ από εξειδικευμένους νομικούς.
Πηγή: ot.gr
