Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Όλο και πιο ανταγωνιστικά γίνονται τα επιτόκια δανεισμού των τραπεζών στις περισσότερες κατηγορίες δανείων σημειώνοντας σημαντική σύγκλιση σε σχέση με τα μέσα ευρωπαϊκά επιτόκια. Είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, που σχετίζονται με τη βελτίωση των τραπεζών και των όρων χρηματοδότησης που επιτυγχάνουν, τη μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ, τις αναβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης και της ισχυρής σχέσης δανείων προς καταθέσεις.
Σε κάποιες επιμέρους περιπτώσεις τα ελληνικά επιτόκια άρχισαν να παρουσιάζονται πιο ελκυστικά από τα μέσα ευρωπαϊκά, δίνοντας σήμα ότι επέρχεται σύγκλιση. Τέτοια περίπτωση είναι γενικά τα στεγαστικά δάνεια, ειδικά όμως αυτά με κυμαινόμενο επιτόκιο έπειτα από έναν χρόνο που είναι σταθερό. Καθώς είναι μια επιλογή που αφήνει τους δανειολήπτες εκτεθειμένους στη διεθνή πορεία των επιτοκίων σε βάθος χρόνου, υπάρχει ρίσκο, εκτός αν ο δανειολήπτης έχει τη δυνατότητα να το αναλάβει.
Η σύγκλιση παρατηρείται τόσο στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, όσο και στο μέσο κόστος δανεισμού για νέες επιχειρηματικές χρηματοδοτήσεις και είναι σε μακροχρόνια πορεία που οδηγεί στην πλήρη ταύτιση, η οποία επιταχύνθηκε μετά τον Απρίλιο 2024 όταν τα ευρωπαϊκά και ελληνικά επιτόκια των δανείων έφθασαν σε κορύφωση μετά τις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ και ξεκίνησε η αντίστροφη πορεία αποκλιμάκωσης. Το ίδιο διάστημα εμφανίστηκε η επίπτωση των αναβαθμίσεων των τραπεζών και της ελληνικής οικονομίας συνολικά. Στις καταθέσεις η απόκλιση στις αποδόσεις των επιχειρηματικών με τις ευρωπαϊκές έχει μειωθεί στις 16 μονάδες βάσης.
Επιχειρηματικά δάνεια
Στα τραπεζικά δάνεια προς επιχειρήσεις η αποκλιμάκωση ξεκίνησε από το 6,03% τον Απρίλιο 2024 και πλέον το μέσο επιτόκιο υποχώρησε στο 4,29% φέτος τον Μάρτιο. Στην Ευρώπη, το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων ξεκίνησε να υποχωρεί νωρίτερα από τον Νοέμβριο 2023 και τα 5,25% και πλέον υποχώρησε στα 3,93% τον Μάρτιο.
Ωστόσο στα επιτόκια επιχειρηματικών δανείων για ποσά μέχρι 250.000 ευρώ παρατηρήθηκε εντελώς διαφορετική πορεία και απόκλιση πέρυσι, η οποία τώρα τελευταία περιορίζεται. Από τον Ιούλιο 2023 μέχρι και πέρυσι τον Μάρτιο τα ελληνικά επιτόκια δανεισμού ήταν σε πλήρη ταύτιση ή και οριακά χαμηλότερα 0,01% κάποιους μήνες, με κοινό επιτόκιο στα 5,38% πέρυσι τον Ιανουάριο.
Αυτή η θετική συνθήκη “έσπασε” και οδήγησε σε μέσο ελληνικό επιτόκιο 6,05% τον Σεπτέμβριο 2024, για να ξεκινήσει η αποκλιμάκωση, με το μέσο επιτόκιο στην Ελλάδα στο 4,93% και στην Ευρώπη στο 4,02%.
Αντίθετα στα δάνεια από 1 εκατ. ευρώ και άνω με σταθερό επιτόκιο για τους πρώτους τρεις μήνες, η σύγκλιση συνεχίζεται και το μέσο ελληνικό επιτόκιο έχει υποχωρήσει στο 4% έναντι 3,67% στην Ευρώπη, με μεγάλη πτώση που ξεκίνησε από το 6,27% τον Μάρτιο 2024 και συνεχίζεται.
Στεγαστικά δάνεια
Στα στεγαστικά δάνεια το μέσο επιτόκιο στην Ελλάδα υποχώρησε στο 3,65% και είναι σταθερά σε στενή προσέγγιση με το μέσο ευρωπαϊκό την τελευταία διετία ακολουθώντας τη διεθνή τάση, όταν αυξάνονται ή αποκλιμακώνονται τα επιτόκια. Το μέσο ευρωπαϊκό στεγαστικό τον Μάρτιο είχε επιτόκιο 3,32%.
Μάλιστα σε επιμέρους στεγαστικά δάνεια, όπως αυτά με σταθερό επιτόκιο μόνον τον πρώτο χρόνο, το μέσο ελληνικό επιτόκιο είχε υποχωρήσει στα 3,63% τον Μάρτιο, έναντι 3,92% στην Ευρώπη.
Διαφορετική εικόνα παρατηρείται στα στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο μετά τα πρώτα 2-5 χρόνια που είναι συμφωνημένο να τιμολογούνται με σταθερό επιτόκιο. Το μέσο ελληνικό επιτόκιο έχει υποχωρήσει στο 4,05%, ενώ το μέσο ευρωπαϊκό είναι φθηνότερο στο 3,36%. Ενώ υπήρχε σύγκλιση στα δάνεια αυτά από το 2022 μέχρι την άνοιξη του 2023, οι αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ λόγω πληθωρισμού άλλαξαν την πορεία τους και έκτοτε τα ελληνικά επιτόκια δεν συγκλίνουν, παραμένοντας περίπου 0,50%- 0,60% ακριβότερα.
Αντίθετα έχει ξεκινήσει μικρή σύγκλιση στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων με μακροχρόνιο σταθερό επιτόκιο 10 ετών. Η πορεία της σύγκλισης ξεκίνησε μετά την απόφαση των τραπεζών να παγώσουν τις αυξήσεις με επιτόκια πέριξ του 4% για φερέγγυους δανειολήπτες. Ωστόσο, ενώ η απόσταση που ήταν χαώδης μειώθηκε, παραμένει στα 0,65% εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο. Τον Μάρτιο το μέσο ελληνικό επιτόκιο μειώθηκε ελαφρώς στα 3,74%, ενώ το μέσο ευρωπαϊκό “τσίμπησε” οριακά στο 3,10%.
Καταναλωτικά δάνεια
Στα καταναλωτικά δάνεια η Ελλάδα παραμένει η τρίτη ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη, με μέσο επιτόκιο 10,67% και σταθερά σε απόσταση περίπου 3-3,10 ποσοστιαίων μονάδων πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό επιτόκιο. Τον Μάρτιο το μέσο επιτόκιο στην Ευρώπη μειώθηκε σε 7,52%.
Επιτόκια σε προθεσμιακές καταθέσεις
Στα επιτόκια των καταθέσεων των νοικοκυριών η πολύ βραδύτερη πορεία σύγκλισης ξεκίνησε τον Δεκέμβριο 2023, με μέσο ευρωπαϊκό επιτόκιο προθεσμίας ενός έτους τα 3,29% και αντίστοιχο μέσο ελληνικό επιτόκιο για καταθέσεις νοικοκυριών το 1,83%. Διαφορά ήταν πάνω από 140 μονάδες βάσης, ενώ τώρα είναι 69 μονάδες βάσης.
Αυτή η προσέγγιση πάντως σχετίζεται με το πόσο γρήγορα περνούν οι μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ στις ευρωπαϊκές τράπεζες, σε αντίθεση με τις ελληνικές τράπεζες και τις χρονικές συμφωνίες των καταθετών σε συγκεκριμένες συγκυρίες. Οι ελληνικές τράπεζες άργησαν να αυξήσουν τα επιτόκια των καταθέσεων και μειώνουν τώρα εξίσου αργά, αλλά η τάση είναι για όλους καθοδική με βάση τις αποφάσεις της ΕΚΤ, οι οποίες διαμορφώνουν ευρύτερα το τοπίο.
Τον Μάρτιο 2025 το μέσο επιτόκιο των νέων προθεσμιακών καταθέσεων νοικοκυριών για ένα έτος υποχώρησε στο 2,09%, ενώ το μέσο επιτόκιο των αντίστοιχων ελληνικών προθεσμιακών καταθέσεων υποχώρησε στο 1,40%.
Αντίθετα στα επιτόκια που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις, έχει ουσιαστικά επέλθει σύγκλιση και η διαφορά είναι μόλις 16 μονάδες βάσης. Ειδικότερα το μέσο ευρωπαϊκό επιτόκιο προθεσμίας ενός έτους για επιχειρήσεις είναι στο 2,32%. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο μέσο επιτόκιο ήταν τον Μάρτιο στα 2,16%.
Πηγή: capital.gr
