Ουκρανία: Ποιες είναι οι πιθανότητες να καρποφορήσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη

Άγνωστο παραμένει αν ο Βλαντίμιρ Πούτιν ή και ο Ντόναλντ Τραμπ θα βρεθούν στις ειρηνευτικές συνομιλίες που θα φιλοξενηθούν την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Πούτιν κατηγόρησε τους δυτικούς υποστηρικτές της Ουκρανίας ότι θέλουν να «συνεχίσουν τον πόλεμο με τη Ρωσία»

Αντίθετα, στην Τουρκία θα βρεθεί ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι που έχει ζητήσει από τον Ρώσο πρόεδρο να έχουν τετ-α-τετ συνομιλίες, ενώ έχει τονίσει ότι επιθυμεί την παρουσία του Αμερικανού προέδρου.

Δείτε σχετική ανάρτηση:

I have just heard President Trump’s statement. Very important words.

I supported @POTUS idea of a full and unconditional ceasefire — long enough to provide the foundation for diplomacy. And we want it, we are ready to uphold silence on our end.

I supported President Trump…

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) May 12, 2025

Υπενθυμίζεται ότι ο Πούτιν ζήτησε να ξεκινήσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη, τρία χρόνια μετά από αυτές που είχαν γίνει στις πρώτες εβδομάδες του πολέμου και είχαν αποτύχει.

Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ δήλωσε την Κυριακή ότι οι νέες συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη πρέπει να λάβουν υπόψη τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων του 2022, αλλά και να αντανακλούν την τρέχουσα κατάσταση «επί του εδάφους», όπως γράφουν οι Times of Moscow.

Η στάση του Κιέβου για τις συνομιλίες

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της προέτρεψαν τη Μόσχα να συμφωνήσει σε μια πλήρη και άνευ όρων 30ήμερη κατάπαυση του πυρός από τη Δευτέρα.

Αν και το Κρεμλίνο δεν απάντησε στην πρόταση κατάπαυσης του πυρός, το Κίεβο δήλωσε ότι η Ρωσία εκτόξευσε πάνω από 100 μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά τη διάρκεια της νύχτας προς τη Δευτέρα.

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέβασε στη συνέχεια τον πήχη λέγοντας ότι «θα περιμένει τον Πούτιν στην Τουρκία την Πέμπτη. Προσωπικά».

«Δεν έχουμε κανένα απολύτως πρόβλημα να συμμετάσχουμε σε διαπραγματεύσεις, είμαστε έτοιμοι για οποιαδήποτε μορφή», δήλωσε ο Ζελένσκι την Κυριακή.

Ο ισχυρισμός αυτός σηματοδοτεί μια μετατόπιση από την προηγούμενη στάση του Ζελένσκι. Το φθινόπωρο του 2022 είχε υπογράψει διάταγμα που ουσιαστικά απαγόρευε τις διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν.

«Είναι σαφές ότι αυτό είναι αδύνατο με τον σημερινό Ρώσο πρόεδρο. Δεν καταλαβαίνει την αξιοπρέπεια ή την ειλικρίνεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είμαστε ανοιχτοί σε διάλογο με τη Ρωσία – αλλά μόνο με έναν διαφορετικό Ρώσο πρόεδρο», είχε δηλώσει ο Ουκρανός ηγέτης το 2022.

Οι προϋποθέσεις της Μόσχας

Ο Πούτιν πρότεινε τις απευθείας συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη σε μια δήλωση που έκανε το Σάββατο στη μέση της νύχτας, λίγες ώρες αφότου το Κίεβο και οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Πολωνίας κάλεσαν τη Μόσχα να αποδεχθεί μια άνευ όρων 30ήμερη κατάπαυση του πυρός ή να αντιμετωπίσει νέες κυρώσεις.

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της έχουν ζητήσει από τη Ρωσία να συμφωνήσει χωρίς όρους σε 30ημερη εκεχειρία.

Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι είναι «δεσμευμένος σε σοβαρές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία» και ότι επιθυμεί τις συνομιλίες για την «εξάλειψη των βαθύτερων αιτιών της σύγκρουσης και την εγκαθίδρυση μιας μακροχρόνιας ειρήνης». Υποστήριξε ότι η Μόσχα δεν αρνήθηκε ποτέ τον διάλογο με το Κίεβο και ότι η ουκρανική πλευρά είχε σταματήσει τις διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 2022.

Ο Πούτιν κατηγόρησε επίσης τους δυτικούς υποστηρικτές της Ουκρανίας ότι θέλουν να «συνεχίσουν τον πόλεμο με τη Ρωσία» και κατήγγειλε τα ευρωπαϊκά «τελεσίγραφα» και την «αντιρωσική ρητορική».

Τι είχε γίνει στις συνομιλίες του 2022

Οι Ρώσοι και Ουκρανοί διαπραγματευτές πραγματοποίησαν αρκετούς γύρους απευθείας συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου το 2022, αλλά οι διαπραγματεύσεις ναυάγησαν τον Μάιο.

Στα τρία χρόνια από την εισβολή της Μόσχας, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατομμύρια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ο ρωσικός στρατός ελέγχει περίπου το ένα πέμπτο της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της χερσονήσου της Κριμαίας, η οποία προσαρτήθηκε το 2014.

Η διαδικασία ειρηνευτικών συνομιλιών του 2022 οδήγησε στην έκδοση κοινού ανακοινωθέντος, αλλά έληξε χωρίς συμφωνία.

Σύμφωνα με το σχέδιο ανακοίνωσης της Κωνσταντινούπολης του 2022, το οποίο εξέτασε το Reuters, η Ουκρανία θα συμφωνούσε σε μόνιμη ουδετερότητα με αντάλλαγμα διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και άλλα κράτη, όπως η Λευκορωσία, ο Καναδάς, η Γερμανία, το Ισραήλ, η Πολωνία και η Τουρκία.

Η Ουκρανία συμφώνησε προσωρινά στη μη πυρηνική ουδετερότητα και στην παραίτηση από την ένταξη στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα μια εγγύηση ασφαλείας. Αυτή η εγγύηση θα υποχρέωνε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να πολεμήσουν άμεσα τη Ρωσία εάν η Ρωσία εισέβαλε ξανά στην Ουκρανία, ανέφερε το Reuters.

Σύμφωνα με το Reuters, το σχέδιο του 2022 περιλάμβανε επίσης διατάξεις για τη διευκόλυνση της πιθανής ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, ενώ η Ρωσία ζητούσε περιορισμούς στις στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας και την κατάργηση της νομοθεσίας που θεωρούσε ότι επέβαλε διακρίσεις έναντι των ρωσόφωνων.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Πώς κατέρρευσαν οι διαπραγματεύσεις

Τον Μάιο του 2022, η Ουκρανία δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Κιέβου και Μόσχας είχαν ανασταλεί επειδή «η Ρωσία εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται τις συνέπειες του πολέμου».

Τον Ιούνιο του 2022, η Ρωσία επιβεβαίωσε ότι «όλα έχουν κολλήσει» αφού η Μόσχα υπέβαλε σχέδιο πρότασης τον Απρίλιο και η Ουκρανία δεν απάντησε.

Όπως σημειώνουν οι Moscow Times, η ανακάλυψη μαζικών δολοφονιών αμάχων στο προάστιο Μπούτσα του Κιέβου στις αρχές Απριλίου 2022 – που αποδόθηκαν από πολλούς στις υποχωρούσες ρωσικές δυνάμεις, κάτι που διαψεύστηκε από τη Μόσχα ως «πρόκληση» – θεωρήθηκε ως σημείο καμπής που εκτροχίασε τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης, καθιστώντας περαιτέρω διαπραγματεύσεις πολιτικά απαράδεκτες για την ουκρανική πλευρά.

Σε συνέντευξή του τον Νοέμβριο του 2023, ο Νταβίντ Αραχάμια, επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας στις ειρηνευτικές συνομιλίες του 2022, ισχυρίστηκε ότι ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον είχε συμβουλεύσει το Κίεβο να μη συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις, προτείνοντας αντ’ αυτού στην Ουκρανία να «συνεχίσει να πολεμά».

Σύμφωνα με τον Αραχάμια, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι ανησυχούσαν επίσης ότι η Ρωσία μπορεί να μην τηρούσε μια συμφωνία και ήταν απρόθυμοι να επιδιώξουν συνταγματικές αλλαγές που θα έθεταν σε κίνδυνο τη φιλοδοξία της χώρας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ – ισχυρισμός που ο Ζελένσκι απέρριψε αργότερα.

Ο Ζελένσκι δήλωσε φέτος ότι οι συνομιλίες του 2022 κατέρρευσαν εξαιτίας των «τελεσίγραφων» της Ρωσίας – συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για την παραίτησή του και τη μείωση του στρατού της Ουκρανίας σε 50.000 στρατιώτες.

Η Ρωσία, με τη σειρά της, δήλωσε το 2022 ότι η Ουκρανία παρουσίαζε όρους για διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα που ήταν «μη ρεαλιστικοί και ακατάλληλοι».