Η αναπάντεχη εκλογή του πρώτου Αμερικανού Πάπα έμοιαζε περίπλοκη και αποπροσανατολιστική για τους Ρωμαιοκαθολικούς σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι θεωρούσαν ένα τέτοιο αποτέλεσμα απίθανο και ίσως ανεπιθύμητο – μέχρι που ο Πάπας Λέων ΙΔ’ ανέβηκε στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και επέλεξε να μιλήσει μερικές φράσεις στα ισπανικά.
Σε μια στιγμή, ο νέος Πάπας, πρώην καρδινάλιος Ρομπέρ Φράνσις Πρεβόστ, έδωσε το μήνυμα ότι η ταυτότητά του θα αψηφούσε την εύκολη κατηγοριοποίηση. Επέλεξε εκείνη την κρίσιμη στιγμή το βράδυ της Πέμπτης να μην πει τίποτα στα αγγλικά ή να μην αναφερθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Φαινόταν αποφασισμένος να μεταδώσει το μήνυμα ότι δεν ήταν ένας τυπικός Αμερικανός.
Η εκκλησία υπό το παγκόσμιο πρίσμα
Αυτό πέτυχε. Ο Πάπας Λέων, ο οποίος γεννήθηκε στο Σικάγο, έχει κρεολική κληρονομιά, έζησε στο Περού για δεκαετίες και μιλάει τουλάχιστον τρεις γλώσσες, καθιερώθηκε ως πολίτης του κόσμου. Καθολικοί σε όλο τον κόσμο έτρεξαν να διεκδικήσουν κομμάτια από το πολυπολιτισμικό και πολύγλωσσο υπόβαθρό του ως δικά τους, αναφέρει δημοσίευμα των New York Times.
«Θεωρεί τον εαυτό του Αμερικανό, αλλά θεωρεί επίσης τον εαυτό του Περουβιανό», δήλωσε η Τζούλια Καγιέτ, μια 33χρονη οστεοπαθητικός, η οποία βρισκόταν στην ουρά έξω από τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων στο Παρίσι για μια ειδική τελετή για νέους καθολικούς που γιόρταζαν τον νέο Πάπα το βράδυ της Παρασκευής. «Είναι ένας ιερέας του κόσμου».
Σε μια εποχή που ο πρόεδρος Τραμπ έχει απομονώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τους διπλωματικούς συμμάχους και τους εμπορικούς εταίρους τους και έχει ανατρέψει μεγάλο μέρος της παγκόσμιας τάξης, ορισμένοι καθολικοί ανησυχούσαν ότι ένας Αμερικανός ποντίφικας θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να φέρει τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία πιο κοντά στην ταραχώδη αμερικανική κυβέρνηση.
Πιστοί παρακολουθούν τη λιτανεία με κεριά στην πλατεία του Αγίου Πέτρου. REUTERS/Amanda Perobelli
Αντ’ αυτού, ο Πάπας Λέων φαίνεται να τους καθησύχασε, τουλάχιστον προς το παρόν, ότι θα διατηρήσει την εκκλησία ως μια παγκόσμια ηθική φωνή που καλεί για ειρήνη και δικαιοσύνη, ιδίως για τους μετανάστες, τους φτωχούς και τα θύματα του πολέμου, κατά το πρότυπο του Πάπα Φραγκίσκου.
Περιγράφεται ως πιο συγκρατημένος και διπλωματικός από τον Φραγκίσκο. Ωστόσο, τα θερμά λόγια του Πάπα Λέοντα για το Περού, όπου έχει διπλή υπηκοότητα αφού έζησε και εργάστηκε εκεί για περισσότερα από 20 χρόνια, θύμισαν στους καθολικούς τον Φραγκίσκο, ο οποίος ήταν από την Αργεντινή.
Το Vatican News αποκάλεσε τον 69χρονο Λέοντα, όχι τον πρώτο Πάπα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά τον δεύτερο Πάπα «από την Αμερική». Και οι Νοτιοαμερικανοί έσπευσαν να τον ανακηρύξουν δικό τους.
«Είναι περισσότερο Περουβιανός παρά Αμερικανός», δήλωσε ο καρδινάλιος Οντίλο Σέρερ της Βραζιλίας σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή.
Ο ίδιος και αρκετοί άλλοι Βραζιλιάνοι καρδινάλιοι απέκρουσαν τη μία ερώτηση μετά την άλλη σχετικά με την εθνικότητα του νέου Πάπα- ένας Βραζιλιάνος δημοσιογράφος είπε ότι ένας Αμερικανός Πάπας φαινόταν ταμπού, λόγω της δύναμης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο νέος Πάπας για τους καθολικούς
Ήταν ανακούφιση για την Αρακέλι Τόρες Χαλάλ, 64 ετών, καθολική επιχειρηματία στην Πόλη του Μεξικού, να μάθει τις τελευταίες ημέρες ότι ο νέος Πάπας δεν είναι «καθαρά Αμερικανός».
«Αισθανόμαστε ότι απειλούμαστε από αυτούς», είπε για τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Έτσι, θα ήταν μια απόλυτη καταστροφή και ένα ψυχρό χαστούκι στο πρόσωπο αν ο Πάπας ήταν πλήρως Αμερικανός».
Η κ. Τόρες είδε την εμπειρία του Πάπα Λέοντα ως επισκόπου και ιεραπόστολου στο Περού για το Τάγμα του Αγίου Αυγουστίνου, καθώς και τα 12 χρόνια που ηγήθηκε του τάγματος παγκοσμίως, ως κρίσιμα για τη διαμόρφωσή του ως ποιμένα που έχει επαφή με τις ανάγκες των φτωχών και ευάλωτων ανθρώπων. Είπε ότι αναμένει ότι θα λειτουργήσει ως αντίβαρο σε ορισμένες από τις αντιμεταναστευτικές πολιτικές του Τραμπ.
Ακόμα και το να αποκαλείς τον Πάπα Λέοντα «Αμερικανό» έχει ενοχλήσει εκείνους τους Λατινοαμερικανούς που δυσανασχετούν με τη χρήση της λέξης για να περιγράψουν κάποιον από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή το θεωρούν ως μια μορφή ιμπεριαλισμού. Πιστεύουν ότι ο όρος «Αμερικανός» θα έπρεπε να ισχύει για οποιονδήποτε προέρχεται από ολόκληρη την ήπειρο – δηλαδή από τη Βόρεια, την Κεντρική ή τη Νότια Αμερική.
Ο Πάπας Λέων ΙΔ’ επισκέπτεται τον Ιερό Ναό Mother of Good Counsel, στην Ρώμη. Francesco Sforza/Vatican Media/Handout via REUTERS
Οι 133 καρδινάλιοι που εξέλεξαν τον Πάπα Λέοντα σε ένα διήμερο κονκλάβιο είχαν σίγουρα επίγνωση της πιθανής κριτικής που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν για την επιλογή ενός Πάπα από μια υπερδύναμη όπου περίπου το 80% των ανθρώπων δεν είναι καν καθολικοί – ειδικά για να διαδεχθεί τον Φραγκίσκο, ο οποίος επικεντρώθηκε σε αυτό που αποκάλεσε «περιφέρεια» της εκκλησίας, μακριά από τη Ρώμη και κυρίως στον παγκόσμιο νότο.
Πολλοί από τους καρδιναλίους στο κονκλάβιο ορίστηκαν από τον Φραγκίσκο. Προέρχονταν από περισσότερες χώρες από ποτέ άλλοτε και μοιράζονταν τις απόψεις του, και παρόλα αυτά εξέλεξαν έναν Αμερικανό ούτως ή άλλως, σε μια διαδικασία που οι ίδιοι περιέγραψαν ως μια βαθιά πνευματική και ικανοποιητική διαδικασία.
Αρκετοί καρδινάλιοι δήλωσαν μετά το κονκλάβιο ότι η εθνικότητα του Πάπα Λέοντα δεν είχε σχεδόν καμία σημασία.
«Τελικά, δεν νομίζω ότι η χώρα καταγωγής είναι ο καθοριστικός παράγοντας», δήλωσε ο καρδινάλιος Λουίς Αντόνιο Τάγκλε από τις Φιλιππίνες, ο οποίος θεωρούνταν κορυφαίος υποψήφιος πηγαίνοντας στο κονκλάβιο, σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή. «Τελικά, πρόκειται για το πρόσωπο που μπορεί πραγματικά να υπηρετήσει την εκκλησία».
«Θέλουμε έναν πάπα για όλους τους ανθρώπους»
Στις Φιλιππίνες, πολλοί από τους πιστούς είχαν υποστηρίξει τον καρδινάλιο Ταγκλ, έναν από τους πολλούς πιθανούς υποψήφιους για να γίνει ο πρώτος Ασιάτης Πάπας. Αλλά ορισμένοι είπαν ότι τουε είχε ήδη κερδίσει ο Πάπας Λέων.
Η μοναχή Μαίρη Τζον Μανανζάν, προϊσταμένη και διευθύντρια της Ακαδημίας της Αγίας Σχολαστικής στην πόλη Σαν Φερνάντο των Φιλιππίνων, ενθαρρύνθηκε από την είδηση ότι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένας λογαριασμός με το όνομα του καρδινάλιου Πρεβόστ επέκρινε τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς επειδή προσπάθησε να ισχυριστεί ότι η καθολική διδασκαλία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να υπερασπιστεί τις μαζικές απελάσεις μεταναστών από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Αν και έχει μια ευγενική ποιότητα», είπε για τον νέο Πάπα, «έχει την ακεραιότητα να μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του όταν κάποιος παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Στην Αφρική, όπου η εκκλησία αναπτύσσεται ταχύτερα από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, η Αντελέιντ Ντίλου είπε ότι έμεινε έκπληκτη από το γεγονός ότι ο νέος Πάπας ήταν Αμερικανός. Στη συνέχεια χόρεψε από χαρά.
Η Ντίλου, 59 ετών, παραγωγός και παρουσιάστρια του Radio Waumini, ενός εθνικού καθολικού ραδιοφωνικού σταθμού στην Κένυα, είπε ότι εμπιστεύεται τον Πάπα Λέοντα λόγω της γνώσης πολλών γλωσσών, των ετών που έζησε στο Περού και της κρεολικής κληρονομιάς του.
Ο Πάπας Λέων ΙΔ’ φτάνει στη Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Μεγάλης (Santa Maria Maggiore), στη Ρώμη. REUTERS/Yara Nardi
Μετά την εκλογή του, οι γενεαλόγοι ανακάλυψαν αρχεία που έδειχναν ότι οι παππούδες και οι γιαγιάδες του μπορεί να κατάγονταν από την Αϊτή, τη Δομινικανή Δημοκρατία και τη Γαλλία.
Ήλπιζε ότι αυτό το υπόβαθρο θα τον βοηθούσε να περιηγηθεί στην αυξανόμενη πολιτιστική και πνευματική ποικιλομορφία μεταξύ των μελών της εκκλησίας.
«Θέλουμε έναν Πάπα που να μπορεί να προσεγγίσει την περιφέρεια και να βγάλει την εκκλησία από τη ζώνη ασφαλείας της», είπε. «Θέλουμε έναν πάπα για όλους τους ανθρώπους».
Ο Λορέν Σταλά-Μπουρντιγιόν, ιερέας και θεολόγος στην Επισκοπή του Παρισιού, δήλωσε ότι του φάνηκε φυσιολογικό ότι ο πρώτος Αμερικανός Πάπας θα έχει μια πολύ μικτή κληρονομιά.
«Για εμάς, αυτό είναι η Αμερική: μικτή, πολλές καταβολές, πολλές γενιές μετανάστευσης», είπε. «Είναι ένα χωνευτήρι».
Pope Leo XIV’s coat of arms offers a clear reflection of his Augustinian roots and the values he seeks to promote during his pontificate, particularly unity and communion within the Church.
The shield is divided diagonally into two sections. The upper half features a blue… pic.twitter.com/gMkS8T6ecj
— Vatican News (@VaticanNews) May 10, 2025
Τελικά, το πιο θεμελιώδες μέρος της ταυτότητας του Πάπα Λέοντα μπορεί να μην είναι ούτε η αμερικανική ούτε η περουβιανή του εθνικότητα, υποστήριξαν ορισμένα μέλη του κλήρου και θρησκευτικοί εμπειρογνώμονες.
Μπορεί να είναι ότι, από πολύ νεαρή ηλικία, ο νέος Πάπας ταυτίστηκε ως Αυγουστίνος, μέλος ενός θρησκευτικού τάγματος που είναι γνωστό για την έμφαση που δίνει στην ιεραποστολική υπηρεσία και την κοινότητα.
Πηγή: in.gr
