Μέχρι σήμερα, στη Ζάμπια -μια χώρα με τον 1 στους 10 να είναι οροθετικός- είχε επιτευχθεί το 99% να λαμβάνει φάρμακα που καταστέλλουν τον ιό. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρέσβης στη χώρα, έβαλε τα κλάματα ανακοινώνοντας ότι θα… σταματήσει αυτή τη θετική εξέλιξη ο ίδιος.
Ετησίως, οι ΗΠΑ παρέχουν περίπου 600 εκατ. δολάρια σε βοήθεια στη Ζάμπια, με 450 εκατομμύρια δολάρια να πηγαίνουν σε προσπάθειες που σχετίζονται με την υγεία. Αυτό περιλαμβάνει 128 εκατομμύρια δολάρια για φάρμακα και ιατρικά εφόδια.
Ωστόσο, την Πέμπτη 8 Μαΐου, ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Ζάμπια, Μάικλ Γκονζάλες, αφού παραδέχτηκε σε συνέντευξη Τύπου ότι «Σήμερα, εκατομμύρια Ζαμπιανοί ζουν περισσότερο και πιο υγιή ζωή χάρη σε αυτή τη βοήθεια», ανακοίνωσε ότι δεν έχει άλλη επιλογή: θα σταματήσει την αμερικανική βοήθεια, βάζοντας τα κλάματα.
Ο πρέσβης ανακάλυψε ότι τα φάρμακα και ιατρικά εφόδια που δωρίστηκαν στη Ζάμπια από τις ΗΠΑ κλέβονταν!
«…οι συνέπειες αυτών των περικοπών για τη θεραπεία της ελονοσίας, της φυματίωσης και του HIV θα είναι τρομερές και οι άνθρωποι θα πεθάνουν»
«Το βλέπω αυτό ως το χειρότερο σενάριο που μου σπαράζει την καρδιά», είπε στη συνέντευξη Τύπου. «Έχω χάσει τον ύπνο μου για αυτό. Έχω κλάψει για αυτό επειδή ξέρω ότι δεν θα είναι οι ανώτεροι αξιωματούχοι ή οι ανώτεροι που θα πλουτίσουν από αυτό, αυτοί που θα πληγωθούν. Ξέρω ότι θα είναι η φτωχή οικογένεια στην αγροτική Ζάμπια, της οποίας το μωρό θα κολλήσει ελονοσία και δεν θα έχει πρόσβαση σε ανθελονοσιακά. Μου ραγίζει την καρδιά».
«Αλλά», συνέχισε, «έχω επίσης καθήκον απέναντι στον αμερικανικό λαό, απέναντι στον Αμερικανό φορολογούμενο, να διασφαλίσω και να διασφαλίσω την ορθή χρήση αυτών των πόρων».
Ο πρέσβης σε ρόλος Σέρλοκ
Μεταξύ 2021 και 2023, είπε ο Γκονζάλες, η ομάδα του στην πρεσβεία έβαλε πλασματικούς αγοραστές να επισκεφτούν περισσότερα από 2.000 φαρμακεία της χώρας, εστιάζοντας σε αυτά που πωλούσαν τον ίδιο τύπο φαρμάκων που έδωσαν οι ΗΠΑ, το Παγκόσμιο Ταμείο και την κυβέρνηση της Ζάμπια.
Διαπίστωσαν ότι το 95% αυτών των φαρμακείων πωλούσαν κλεμμένα φάρμακα. Και το 45% αυτών των φαρμακείων πωλούσαν προϊόντα που οι ΗΠΑ «είχαν παράσχει στη Ζάμπια δωρεάν για τους Ζαμπιανούς που είχαν ανάγκη».
«Το εύρος, η συχνότητα, τα μοτίβα της κλοπής δεν μου αφήνουν καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για μια οργανωμένη εγκληματική επιχείρηση που περιλαμβάνει αρκετά ανώτερα άτομα», είπε ο Γκονζάλες.
Ενώ λοιπόν τον Απρίλη του 2024 ο Γκονζάλες ενημέρωσε πλήρως για τα ευρήματα της έρευνάς του την κυβέρνηση της Ζάμπια, προτείνοντας να παρέχει και Αμερικανούς εμπειρογνώμονες στη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού και στην επιβολή του νόμου, δεν έγινε ουσιαστικά τίποτα.
Υπήρξε «ελάχιστη δράση», είπε ο Γκονζάλες, σημειώνοντας ότι συνελήφθησαν «μόνο λίγοι μεσαίου επιπέδου αξιωματούχοι».
Περιέγραψε επανειλημμένες προσπάθειες για να σταματήσει η κυβέρνηση της Ζάμπια την κλοπή και να λογοδοτήσουν οι ένοχοι πριν λάβει την απόφαση να μειώσει το ποσό της βοήθειας που παρέχεται για φάρμακα.
Δεν συνδέεται με τις πολιτικές Τραμπ
Ο Αμερικανός πρέσβης ξεκαθάρισε ότι αυτή η μείωση βοήθειας διαφέρει εντελώς από τις δραστικές περικοπές της κυβέρνησης Τραμπ, ενώ σημειώνεται ότι ο ίδιος διορίστηκε από τον πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και ορκίστηκε πρέσβης στη Ζάμπια τον Αύγουστο του 2022.
Ο Γκονζάλες δήλωσε ότι η υποστήριξη των 50 εκατομμυρίων δολαρίων για φάρμακα δεν θα σταματήσει να ρέει στο τέλος του έτους, δίνοντας στην τρέχουσα κυβέρνηση της Ζάμπια χρόνο να προμηθευτεί φάρμακα με την ελπίδα να αποφύγει τις ελλείψεις.
Αυτή η προσέγγιση για τη μείωση της βοήθειας είναι αξιοσημείωτη, δήλωσε ο δρ. Πολ Σπίγκελ, διευθυντής του Κέντρου Ανθρωπιστικής Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Johns Hopkins.
«Αυτό που ξεχωρίζει σε αυτή την περίπτωση είναι ότι, σε αντίθεση με τις πρόσφατες μαζικές περικοπές χρηματοδότησης από την κυβέρνηση των ΗΠΑ στην παγκόσμια υγεία -οι οποίες ήταν απότομες, σοβαρές και δεν στοχεύονταν στην ελαχιστοποίηση της βλάβης- ο Πρέσβης των ΗΠΑ στη Ζάμπια σημείωσε ότι δίνουν στη Ζάμπια χρόνο να αναπτύξει εναλλακτικές λύσεις για τον μετριασμό των διαταραχών στις υπηρεσίες υγείας», είπε, αποκαλώντας την περίοδο από τώρα έως τον Ιανουάριο του 2026 «κρίσιμο παράθυρο» για οποιεσδήποτε προσπάθειες αναζήτησης εναλλακτικής χρηματοδότησης.
Αλλά αυτό δεν θα είναι εύκολο έργο για την κυβέρνηση, δήλωσε ο Σπίγκελ, δεδομένου ότι οι χώρες της Ευρώπης έχουν επίσης μειώσει πρόσφατα τους προϋπολογισμούς βοήθειας. «Εάν δεν μπορέσουν να [εξασφαλίσουν εναλλακτικά κεφάλαια], οι συνέπειες αυτών των περικοπών για τη θεραπεία της ελονοσίας, της φυματίωσης και του HIV θα είναι τρομερές – και οι άνθρωποι θα πεθάνουν», είπε.
Η απάντηση της Ζάμπια
Μετά την ανακοίνωση του Γκονζάλες, ο υπουργός Υγείας της Ζάμπια – Ελάιτζα Μουτσίμα – εξέδωσε δήλωση, λέγοντας ότι «η κυβέρνηση της Ζάμπια επιθυμεί να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή της για την επίλυση αυτού του ατυχούς ζητήματος».
Ο Μουτσίμα αναγνώρισε ότι η κλοπή φαρμάκων είναι ένα μακροχρόνιο πρόβλημα στη χώρα, λέγοντας ότι προηγείται της τρέχουσας κυβέρνησης, η οποία ανέλαβε την εξουσία μετά τις εκλογές του 2021.
Περιέγραψε τα βήματα που έχει λάβει η κυβέρνηση μέχρι στιγμής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας Κοινής Εθνικής Ομάδας Εργασίας για τα Ναρκωτικά και ενός ψηφιακού συστήματος για την παρακολούθηση των φαρμάκων.
Είπε επίσης ότι πολλά ανώτερα μέλη του Οργανισμού Φαρμάκων και Ιατρικών Εφοδίων της Ζάμπια ή ZAMMSA τέθηκαν σε αναστολή ή απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους, συμπεριλαμβανομένου του γενικού διευθυντή τον Φεβρουάριο του 2025. Ο Μουτσίμα είπε ότι «όλοι οι ύποπτοι θα περάσουν από ολόκληρη τη νομική διαδικασία».
«Οι ΗΠΑ είναι ηρωικές»
Ο Πολιτικός Επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Αφρικής, Κρις Ζουμάνι Ζίμπα έκανε λόγο για δύο αντιδράσεις. Από τη μία πλευρά, είπε, πολλοί ήταν βαθιά ευγνώμονες στον πρέσβη των ΗΠΑ και την Αμερική.
«Στα μάτια πολλών Ζαμπιανών σήμερα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρείται ηρωική κυβέρνηση. Είναι η κυβέρνηση [των ΗΠΑ] που αποκαλύπτει την κατάφωρη και μεγάλη διαφθορά και λεηλασίες στον τομέα της δημόσιας υγείας [της Ζάμπια]», δήλωσε ο Ζίμπα, ο οποίος ήταν σύμβουλος της προηγούμενης κυβέρνησης της Ζάμπια. «Ο λαός της Ζάμπια βλέπει την αμερικανική κυβέρνηση ως πολιτικό σωτήρα και πολιτικό λυτρωτή».
Από την άλλη πλευρά, είπε, υπάρχει ένα αίσθημα φόβου για το τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Η είδηση ότι οι ΗΠΑ περικόπτουν την υγειονομική βοήθεια κατά 50 εκατ. δολ. «έγινε δεκτή σαν να επρόκειτο για κήρυξη οικογενειακής κηδείας σε πολλά μέρη της Ζάμπια, επειδή πρόκειται για μια υγειονομική κρίση», είπε ο Ζίμπα.
Περισσότεροι από τους μισούς Ζαμπιανούς ζουν κάτω από το διεθνές όριο φτώχειας και ο Ζίμπα είπε ότι όσοι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη βοήθειας θα υποφέρουν περισσότερο από την περικοπή της βοήθειας.
Πηγή: National Public Radio
Πηγή: in.gr
