Η σύγκρουση Ινδίας – Πακιστάν μπορεί να μας φαίνεται πολύ μακρινή αλλά θα μπορούσε εύκολα να εξελιχθεί σε μεγάλη κρίση με δεδομένο ότι και οι δύο χώρες διαθέτουν πυρηνικά. Είναι ένα παράδειγμα της έλλειψης δύναμης αποτροπής συγκρούσεων ή για να το πούμε πιο απλά της έλλειψης παγκόσμιου χωροφύλακα. Το κορυφαίο δυστυχώς δείγμα της νέας εποχής είναι το «πατατράκ» που υφίσταται ο «Μake America great again» πρόεδρος από τον μετρ της εκβιαστικής διπλωματίας «Make Russia great again».
Δείχνει ότι δεν αρκεί η υπέρμετρη αυτοπεποίθηση ή η γνώση επιχειρηματικών διαπραγματεύσεων όταν καθόμαστε στο τραπέζι μεγάλων δυνάμεων. Αλλά το ενδεχόμενο αποτυχίας μια διαπραγμάτευσης για την Ουκρανία που όπως όλα δείχνουν δεν είναι διόλου απίθανο, δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ. Αφορά κυρίως την Ευρώπη.
Τι έχει συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες; Πρώτον, δεν υπήρξε ποτέ εκεχειρία όπως ζητούσε ο Τραμπ. Δεύτερον, δεν συνεχίστηκαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των τριών πλευρών – ΗΠΑ – Ρωσία – Ουκρανία. Ο μόνος που συνομίλησε με τον Πούτιν ήταν ο προσωπικός απεσταλμένος του αμερικανού προέδρου, αλλά τα αποτελέσματα όπως φαίνεται ήταν πενιχρά. Ο ίδιος ο Τραμπ ήταν αφοπλιστικά ειλικρινής στη συνέντευξή του στο NBC. Είπε ότι ο Πούτιν θέλει ολόκληρη την Ουκρανία. Και το είπε σχεδόν ως δεδομένο χωρίς να προσθέσει κάτι που να δείχνει ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποτρέψουν αυτό το ενδεχόμενο. Το χειρότερο, είπε ακόμη, ότι παίζει με την ιδέα να εγκαταλείψει την προσπάθεια αλλά κάθε μέρα το αναβάλει περιμένοντας κάποια θετική εξέλιξη.
Αυτή δεν είναι σίγουρα επίδειξη ισχύος που θα μπορούσε να πιέσει τον Πούτιν να κάνει συμβιβασμούς. Είναι αντίθετα η ένδειξη που ενισχύει την πεποίθησή του ότι κανείς δεν θα τον εμποδίσει να κάνει ό,τι θέλει στην Ουκρανία.
Και υπάρχει κάτι ακόμη χειρότερο από ηθικής πλευράς: η Ουκρανία αποδέχτηκε τη συμφωνία με τις ΗΠΑ για την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών χωρίς να λάβει σε αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας. Θέλετε ένα πιο κοντινό μας παράδειγμα; Η Κύπρος ή η Ελλάδα συμφωνούν με τις ΗΠΑ να αξιοποιήσουν από κοινού αντίστοιχες πλουτοπαραγωγικές πηγές. Η Τουρκία διαφωνεί και σε αντίδραση προχωρά σε κάποια εχθρική ενέργεια. Οι ΗΠΑ δεν αντιδρούν αλλά επιμένουν στην τήρηση της συμφωνίας.
Παράλογο; Ναι, αλλά ενδεικτικό του πού βρίσκεται σήμερα η διεθνής (αν)ισορροπία.
Κινούμαστε χωρίς πιλότο.
Είναι δύσκολο να προβλεφθεί τι θα συμβεί το επόμενο διάστημα. Η Ρωσία χωρίς καμιά αμφιβολία θα συνεχίσει την επίθεση στην Ουκρανία αποσκοπώντας σε δημιουργία ευνοϊκών τετελεσμένων για την ίδια. Αν δεν απειληθεί σοβαρά – και μόνο από την Αμερική θα μπορούσε αυτό να συμβεί – θα συνεχίσει έναν πόλεμο που όπως έχει αποδειχθεί μπορεί να αντέξει. Θα σταθμίσει και τις επόμενες ενέργειες του Τραμπ. Στις 24-26 Ιουνίου θα διεξαχθεί στη Χάγη η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Θα είναι η πρώτη συνάντηση του αμερικανού προέδρου με τους συμμάχους (;) του. Αν οι θέσεις που θα παρουσιάσει είναι υπονομευτικές για τη συνοχή της Συμμαχίας, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ δεν αποχωρούν αλλά μειώνουν δραστικά τη συμμετοχή τους, η Μόσχα θα λάβει το μήνυμα που επιθυμεί. Και θα προχωρήσει, όταν το αποφασίσει, σε κίνηση εχθρική εναντίον κάποιας χώρας – μέλος του ΝΑΤΟ. Και τότε θα έρθει η στιγμή της αλήθειας και για την Ουάσιγκτον και για την Ευρώπη.
Η Ινώ Αφεντούλη είναι εκτελεστική διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
Πηγή: tanea.gr
