Του Τάσου Δασόπουλου
Ακόμη σβήνουν και γράφουν στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αναζητώντας την καλύτερη δυνατή εκδοχή της αναθεώρησης του εθνικού προγράμματος Ελλάδα 2.0, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με στόχο να εισπραχθούν στο σύνολο τους τα 36 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει η χώρα.
Σε αυτή τη φάση, οι υπηρεσίες του ΥΠΕΘΟ τείνουν να “λειάνουν” τα πιο απαιτητικά από το 258 ορόσημα που μένουν για να εξυπηρετήσει η Ελλάδα τις υποχρεώσεις της και τα πάρει τα υπόλοιπα 14,7 δισ. ευρώ που απομένουν. Μετά την εκταμίευση, στις αρχές του μήνα, και της 5ης δόσης ύψους 3,1 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι λεπτές ισορροπίες που θα πρέπει να εξυπηρετηθούν κατά την αναθεώρηση αφορούν τα έργα ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ τα οποία θεωρούνται “επικίνδυνα” είτε γιατί αντιμετωπίζουν νομικά προβλήματα, είτε γιατί καθυστερούν στην υλοποίηση τους, είτε γιατί δεν έχουν προκηρυχθεί ακόμη. Όλα αυτά, θα πρέπει να αντικατασταθούν από άλλα, τα οποία θα πρέπει να οδηγούν στους αρχικούς στόχους του προγράμματος: Την διάθεση 38,1% των πόρων για την πράσινη και το 22,1% για την ψηφιακή μετάβαση.
Η μέθοδος της υπερδέσμευσης πόρων έως και 30% έναντι του αρχικού τους προϋπολογισμού σε έργα με ικανοποιητική πρόοδο ώστε να απορροφήσουν τα χρήματα, τα οποία είχαν αρχικά δεσμευτεί για έργα που τελικά θα απενταχθούν, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με μέτρο. Τούτο διότι η υλοποίηση των 110 επενδύσεων και των 75 μεταρρυθμίσεων του ελληνικού προγράμματος έχει συνδεθεί με 12 ενδιάμεσους ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους, η αστοχία των οποίων μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την οριζόντια απώλεια πόρων.
Την ίδια ώρα, ο χρόνος πιέζει. Το αίτημα για την 6η δόση από το ΤΑΑ, ύψους 3,9 δισ. ευρώ, δεν μπορεί να υποβληθεί, πριν εξασφαλιστεί τουλάχιστον η θετική προέγκριση του αναθεωρημένου σχεδίου από την Κομισιόν. Η τελική έγκριση της αναθεώρησης, θα δοθεί από το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ.
Στην παρούσα φάση, παρότι υπήρχε η προσδοκία το αίτημα για την έκτη δόση από το ΤΑΑ να γίνει μέχρι και το τέλος Μάϊου, τελικά αναμένεται να υποβληθεί μετά τα μέσα Ιουνίου ή το αργότερο, τον Ιούλιο. Αυτό θα μεταφέρει χρονικά και το αίτημα για την έβδομη δόση προς το τέλος του χρόνου.
Τα έργα που απεντάσσονται
Μέχρι στιγμής, στα έργα τα οποία θα κοπούν σίγουρα περιλαμβάνονται επενδύσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όπως είναι η επιδότηση για πράσινα ταξί και το πρόγραμμα για τη δημιουργία δικτύου φορτιστών. Επίσης, είναι σίγουρο ότι θα απενταχθούν ψηφιακά έργα τα οποία δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν εντός του 2026. Από την άλλη, αναμένεται να ενισχυθούν οι πόροι για άλλες δράσεις ψηφιοποίησης, που έχουν να κάνουν με τις οπτικές ίνες, αλλά και να ενταχθούν νέα έργα, όπως η καταγραφή αυθαιρέτων από δορυφόρους. Για έργα υποδομής όπως η αποθήκη Co2 στην Καβάλα και κάποια μικρά ψηφιακά έργα του δημοσίου αναζητείται ακόμη λύση.
Χρονική πίεση και για δαπάνες
Εκτός των άλλων, υπάρχει πίεση για να αυξηθούν και οι δαπάνες, να περάσουν δηλαδή με ταχύτερους ρυθμούς στην οικονομία και σε επενδύσεις που ολοκληρώνονται, τα 21,3 δισ. που έχει εισπράξει ήδη η Ελλάδα από το ΤΑΑ, αλλά και τα υπόλοιπα 14,7 δισ. που θα έρθουν.
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Μεσοπρόθεσμο Διαρθρωτικό και Δημοσιονομικό Σχέδιο 2025 -2028 το οποίο υπέβαλε η Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα, οι εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων και δανείων το 2025 θα φτάσουν το 2,8% του ΑΕΠ που αντιστοιχεί σε πόρους 8,6 δισ. ευρώ.
Ακόμη υψηλότερα θα είναι τα ποσά του 2026 με τις εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων να υπολογίζονται στο 2,4% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 6 δισ. ευρώ, και τις εκταμιεύσεις δανείων στο 1,8% του ΑΕΠ, περίπου 4,5 δισ. ευρώ.
Πηγή: capital.gr
