Αν και ο μετα βίας νεοεκλεγείς καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, βρίσκεται υπό την απειλή ανταρτών βουλευτών, ωστόσο, κάποιοι αναλυτές βλέπουν ότι φέρνει νέο άνεμο στην εξωτερική πολιτική του Βερολίνου.
Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η γερμανική εξωτερική πολιτική μπορεί να μιλήσει με μία ενιαία συνεκτική φωνή, αντί για να εμφανίζει μια κακοφωνία κυβερνήσεων συνασπισμού.
Αυτό πιστεύουν οι Σοφία Μπες, εμπειρογνώμονας στο Ίδρυμα Κάρνεγκι και Λιάνα Φιξ από το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Σε ανάλυσή τους στο περιοδικό Foreign Policy, οι δύο ειδικές, κρίνοντας από τις επιλογές στο προσωπικό και τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής, εκτιμούν ότι νέα κυβέρνηση θα έχει για πρώτη φορά μετά από χρόνια στρατηγική συνοχή.
Πρώτα απ όλα βλέπουν ότι ο Μερτς έχει σκόπιμα συγκεντρώσει τον συντονισμό της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας στην καγκελαρία.
Αρχικά, κατάργησε τη μακροχρόνια παράδοση της παραχώρησης του Υπουργείου Εξωτερικών στον κύριο εταίρο του συνασπισμού, μια πρακτική, που όπως λένε, προκαλούσε δυσλειτουργία στην εξωτερική πολιτική, δημιουργώντας μια ξεχωριστή βάση εξουσίας που κατέχεται από διαφορετικό πολιτικό κόμμα.
Τομή μετά από 55 χρόνια
Τώρα, για πρώτη φορά από το 1966, όπως αναφέρεται στην ανάλυση, ο καγκελάριος και ο υπουργός Εξωτερικών θα προέρχονται από το ίδιο κόμμα, δηλαδή τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU). Ο νέος υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ είναι πιστός στο κόμμα που θα διασφαλίσει την ευθυγράμμιση και όχι τον ανταγωνισμό με τον καγκελάριο.
Εντός της καγκελαρίας -όπου λαμβάνονται όλες οι σημαντικές αποφάσεις για την εξωτερική πολιτική- ο Μερτς έχει διορίσει έμπιστους συνεργάτες, λένε οι δύο εμπειρογνώμονες: τον Γιάκομπ Σροτ, έναν έμπιστο υπερατλαντιστή, ως επικεφαλής του νεοσύστατου Γερμανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, τον βετεράνο διπλωμάτη Γκύντερ Σάουτερ ως επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής και τον Μίχαελ Κλάους για να χειριστεί τις υποθέσεις της ΕΕ.
Θεωρούν επίσης έξυπνο ότι διατήρησε στη θέση του τον σοσιαλδημοκράτη Μπόρις Πιστόριους ως υπουργό Άμυνας. Συνδυάζει την αξιοπιστία με την ευρεία δημόσια υποστήριξη και έχει αναδειχθεί ως μια σπάνια μαχητική φωνή SPD. «Ο Πιστόριους όχι μόνο μπορεί να επιταχύνει τον επανεξοπλισμό, αλλά θα βοηθήσει στην απομόνωση πολιτικών που παραμένουν επιφυλακτικά απέναντι στον επανεξοπλισμό και τάσσονται υπέρ στενότερων σχέσεων με τη Ρωσία» τονίζουν, προσθέτοντας ότι είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός του SPD στη Γερμανία, «γεγονός που δυσκολεύει αυτές τις παρατάξεις να του αντιταχθούν».
Ένα άλλο σημάδι ότι το SPD θα συνεχίσει την πορεία του στον επανεξοπλισμό και την υποστήριξη της Ουκρανίας είναι ο διορισμός του συμπροέδρου του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, ως αντικαγκελάριου και υπουργού Οικονομικών, η δεύτερη πιο σημαντική θέση στη γερμανική κυβέρνηση μετά τον καγκελάριο.
Επί τέλους, Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας
Οι δύο ειδικές επικροτούν την δημιουργία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στην καγκελαρία, έτσι ώστε πρώτη φορά το Βερολίνο θα έχει ένα όργανο για να συντονίζει την πολιτική ασφαλείας σε όλα τα υπουργεία και τις υπηρεσίες, να σχεδιάζει εκ των προτέρων και να ενσωματώνει τη διπλωματία, την άμυνα και την οικονομική πολιτική.
Βέβαια, σημειώνουν ότι θα είναι μια πρώτη δοκιμασία των υποσχέσεων Μερτς, εάν το νέο όργανο θα γίνει ένας πραγματικός παράγοντας για γερμανική στρατηγική δράση – ή απλώς ένας ακόμη γύρος γραφειοκρατικού συντονισμού.
Επιπλέον, οι εβδομαδιαίοι γύροι συντονισμού μεταξύ των υπουργείων της ΕΕ, αναφέρεται στην ανάλυση, στοχεύουν στον τερματισμό ενός ακόμη στοιχείου δυσλειτουργίας της εξωτερικής πολιτικής επί εποχής Σολτς. «Ο Μερτς σχεδιάζει να τερματίσει το μοτίβο των γερμανικών αποχών στις Βρυξέλλες, ένα συχνό σύμπτωμα των ανεπίλυτων διαφωνιών στο Βερολίνο υπό τον Σολτς, το οποίο έχει εξοργίσει τους Ευρωπαίους εταίρους τα τελευταία χρόνια», αναφέρουν.
Οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες
Στα ευρωπαϊκά, Μερτς θα πρέπει να βρει έναν ρόλο σε μια εποχή που τα ηνία φαίνεται να έχουν οι Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Στην ανάλυση σημειώνεται ότι ο Μερτς μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός ως ένας παραδοσιακός δυτικογερμανός συντηρητικός – ενστικτωδώς ατλαντιστής, βαθιά γαλλόφιλος, αναμφισβήτητα υποστηρικτής της ΕΕ, αλλά και ρεαλιστής απέναντι στις νέες στρατηγικές πραγματικότητες.
«Η απόφασή του να ταξιδέψει αμέσως στο Παρίσι και τη Βαρσοβία μετά την ορκωμοσία του σηματοδοτεί μια σκόπιμη προσπάθεια αναδιάρθρωσης της ευρωπαϊκής διπλωματίας της Γερμανίας μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Μια επίσκεψη στις Βρυξέλλες για να συναντηθεί με τους ηγέτες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ πρόκειται να ακολουθήσει, με το Λονδίνο και το Κίεβο να παρατάσσονται επίσης τις επόμενες εβδομάδες». Επίσης, παρά το γαλλόφιλο υπόβαθρό του, έχει ορκιστεί να μην παραβλέψει τα συμφέροντα των ανατολικών γειτόνων της Γερμανίας.
Ουκρανία – Υποστηρικτικός, αλλά προσεκτικός
Όσον αφορά την Ουκρανία είναι πεπεισμένος ότι η άμυνα της Ουκρανίας είναι και η άμυνα της Ευρώπης. Γι’ αυτό και προεκλογικά ταξίδεψε στο Κίεβο πολλές φορές, και υποστήριξε την παράδοση γερμανικών όπλων, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρού πυραύλου Taurus.
Ωστόσο, οι δύο ειδικές σημειώνουν ότι ο Μερτς έχει κρύψει τα σχέδιά του για την Ουκρανία με μυστικότητα, ισχυριζόμενος ότι δεν ήθελε να μεταδώσει τη στρατηγική του στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ήταν πολύ επιφυλακτικός σχετικά με τη συμμετοχή της Γερμανίας σε μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο θέμα στη Γερμανία και, εφόσον δεν υπάρχει αμερικανική στήριξη -δηλαδή, μια εγγύηση ότι μια ρωσική επίθεση σε μια ευρωπαϊκή δύναμη στην Ουκρανία θα οδηγήσει σε αντίδραση των ΗΠΑ- ο Μερτς είναι απίθανο να αναλάβει δημόσιες δεσμεύσεις.
Παραμένει ατλαντιστής
Μπορεί ο Μερτς να έχει υιοθετήσει μια σκληρή ρητορική έναντι των ΗΠΑ, λέγοντας στην Ουάσινγκτον να «μείνει έξω» από τη γερμανική πολιτική, ωστόσο, όπως αναφέρουν οι Μπες και Φιξ, η συμφωνία συνασπισμού CDU το διαψεύδει.
Το έγγραφο επιβεβαιώνει την «κεντρική» σχέση της Γερμανίας με τις ΗΠΑ και δεσμεύει το Βερολίνο στις βασικές υποχρεώσεις του ΝΑΤΟ. Ο Μερτς βλέπει ξεκάθαρα τους κινδύνους που θέτει μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ, αλλά δεν είναι διατεθειμένος να διακόψει τους δεσμούς εκτός αν η Ουάσιγκτον κινηθεί πρώτη.
Η Γερμανία θα συνεχίσει να επενδύει στην ευρωπαϊκή άμυνα και να αντισταθμίζει την απρόβλεπτη κατάσταση των ΗΠΑ, αλλά δεν θα υποβαθμίσει μονομερώς τη συμμαχία. «Αυτή είναι στρατηγική υπομονή ντυμένη με νηφάλια γλώσσα: Δημιουργήστε δυνατότητες στο εσωτερικό, αλλά μην προκαλείτε άσκοπα. Το στοίχημα του Βερολίνου είναι ότι η ευρωπαϊκή δύναμη -όχι η αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον- είναι η καλύτερη μορφή ασφάλισης» λένε χαρακτηριστικά οι Μπες και Φιξ.
Μυστήριο η πολιτική έναντι της Κίνας
Σύμφωνα με την ανάλυση του Foreign Policy, η στάση της γερμανικής κυβέρνησης έναντι της Κίνας –που απειλεί τη γερμανική βιομηχανία- είναι από τα μυστήρια. Πρέπει η Ευρώπη να χρησιμοποιήσει την Κίνα ως αντιστάθμισμα έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών – για παράδειγμα, αναβιώνοντας τη Συνολική Συμφωνία Επενδύσεων με την Κίνα που τέθηκε σε πάγο το 2021; Ή μήπως οι στενότεροι δεσμοί με την Κίνα θα αντιταχθούν στα ευρωπαϊκά οικονομικά συμφέροντα και τα συμφέροντα ασφαλείας;
Συμπερασματικά, οι δύο ειδικές κατανοούν ότι με τη μικρή πλειοψηφία του στην Ομοσπονδιακή Βουλή, ο συνασπισμός του Μερτς δεν είναι τόσο ισχυρός όσο θα ήθελε, και η αστάθεια στο εσωτερικό του συνασπισμού παραμένει εξίσου επικίνδυνη για την κυβέρνησή του, όσο και για την κυβέρνηση του Σολτς.
Σημειώνουν σωστόσο, ότι προς το παρόν, ο Μερτς μπορεί να ασκήσει εξωτερική πολιτική με μια ευθυγράμμιση που είναι σπάνια στη γερμανική πολιτική. Εάν συμβεί ένας ακόμη σεισμός, όπως η αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, η νέα γερμανική κυβέρνηση θα είναι καλύτερα προετοιμασμένη με περισσότερα χαρτιά να παίξει, καταλήγουν στην ανάλυσή τους.
Πηγή: in
Πηγή: tanea.gr
