Το κονκλάβιο που θα εκλέξει τον διάδοχο του Πάπα Φραγκίσκου συνέρχεται σήμερα στο Βατικανό.
Η γενέτειρα του κονκλαβίου ήταν η πόλη του Βιτέρμπο
Το Vatican News θυμίζει πώς δημιουργήθηκε αυτή η παράδοση, δηλαδή η απομόνωση των καρδιναλίων που έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν σε ένα δωμάτιο μέχρι να βγει λευκός καπνός.
Η Ρώμη δεν ήταν πάντα η έδρα της εξουσίας του παπισμού. Για δύο αξιοσημείωτες περιόδους της ιστορίας της Εκκλησίας, οι πάπες έζησαν εκτός Ρώμης και υπηρέτησαν ως διάδοχοι του Αγίου Πέτρου μακριά από την Αιώνια Πόλη, σημειώνει χαρακτηριστικά το σάιτ του Βατικανού.
Ίσως έχετε ακούσει για τον παπισμό της Αβινιόν, γράφει το Vatican Nesws, μια περίοδο 68 ετών τον 14ο αιώνα, κατά την οποία οι ποντίφικες κατοικούσαν στην Αβινιόν της Γαλλίας μετά από μια διαμάχη μεταξύ του παπισμού και του Γάλλου μονάρχη.
Αλλά, ίσως μια λιγότερο γνωστή και δυνητικά πιο σημαντική περίοδος ήταν το σύντομο χρονικό διάστημα που μια μικρή πόλη μόλις 90 λεπτά βόρεια της Ρώμης έγινε όχι μόνο η κατοικία εννέα Παπών, αλλά και η γενέτειρα του κονκλαβίου όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Αυτή είναι η πόλη του Βιτέρμπο.
Καρδινάλιοι στο Βατικανό.
Βία και διχασμός στη Ρώμη – Η επιλογή του Βιτέρμπο
Η Ρώμη του 13ου αιώνα ήταν πολύ διαφορετική από σήμερα. Ήταν γεμάτη βία και διχασμό. Δύο οικογένειες – οι Γουέλφοι και οι Γιβελλίνοι – κυβερνούσαν και μάχονταν για το ποιος είχε την εξουσία να διορίζει επισκόπους και ηγουμένους. Η μία πίστευε ότι ο κοσμικός ηγεμόνας έπρεπε να έχει την εξουσία, ενώ η άλλη υπερασπιζόταν την παπική εξουσία.
Ως αποτέλεσμα, η πόλη της Ρώμης είχε κατακλυστεί από συγκρούσεις. Κρίθηκε μη ασφαλής και ο Πάπας Αλέξανδρος Δ΄ επέλεξε να μεταφέρει την παπική έδρα στο Βιτέρμπο.
Η μικρή πόλη είχε πολλά πλεονεκτήματα: την εγγύτητά της στη Ρώμη, τους δεσμούς της με την οικογένεια των Γουέλφων και το κυκλικό τείχος των δυόμισι χιλιομέτρων. Για τους Χριστιανούς, το Βιτέρμπο ήταν σημαντικό επειδή βρίσκεται κατά μήκος της σημαντικής οδού προσκυνήματος που ονομάζεται Via Francigena.
Με όλα αυτά τα πλεονεκτήματα, το 1257, η Ρώμη εγκαταλείφθηκε ως κατοικία των Παπών και υιοθετήθηκε το Βιτέρμπο.
Πώς εκλεγόταν ο Πάπας
Για 24 χρόνια – από το 1257 έως το 1281 – το Παλάτι των Παπών στο Βιτέρμπο ήταν η κατοικία των ποντίφικων. Εδώ επιλέχθηκαν εννέα άνδρες για να γίνουν επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας. Ωστόσο, μέχρι το 1268, η διαδικασία εκλογής ήταν πολύ διαφορετική από τη σημερινή, η οποία είναι πολύ πιο σαφώς καθορισμένη και διεξοδική.
Οι ιστορικοί και οι κανονιστές θεωρούν γενικά ότι μέχρι τον 13ο αιώνα, ο παπικός ρόλος καλυπτόταν όπως κάθε άλλη επισκοπή, δηλαδή η εκλογή του νέου Πάπα γινόταν από τους γειτονικούς επισκόπους, τον κλήρο και τους πιστούς της Ρώμης. Άλλοι υποστηρίζουν ότι μόλις τον 4ο αιώνα, μετά τον Πάπα Σιλβέστρο Α΄, οι λαϊκοί συμπεριλήφθηκαν σε μέρος της διαδικασίας εκλογής. Μερικές φορές, οι Ευρωπαίοι αυτοκράτορες και μονάρχες διόριζαν έναν διάδοχο.
Ωστόσο, η ιδέα του κονκλαβίου δεν είχε διαμορφωθεί μέχρι τον θάνατο του Πάπα Κλήμη του Δ’, σηματοδοτώντας μια δραστική αλλαγή στον τρόπο εκλογής των ποντίφικων.
Κλειδώστε τους μέχρι να αποφασίσουν
Το 1268, η Εκκλησία βρισκόταν αντιμέτωπη με μια κενή έδρα (sede vacante) και την εκλογή νέου Πάπα. Τότε, 19 από τους 20 εκλέκτορες καρδινάλιους ταξίδεψαν στο Βιτέρμπο για να λάβουν μέρος στην επιλογή του διαδόχου. Κανείς δεν γνώριζε ότι αυτή η εκλογή θα γινόταν το μακροβιότερο κονκλάβιο στην ιστορία της Εκκλησίας.
Μετά από ένα χρόνο χωρίς την εκλογή νέου Πάπα, οι πολίτες του Βιτέρμπο πήραν την κατάσταση στα χέρια τους. Σε μια προσπάθεια να πιέσουν τους καρδιναλίους να πάρουν μια απόφαση, μαζί με τον αρχηγό του λαού, Ρανιέρο Γκάτι, κλείδωσαν τους καρδινάλιους στο Παλάτι των Παπών με ένα κλειδί ή «cum clave» στα λατινικά από το οποίο προέρχεται η λέξη κονκλάβιο. Οι καρδινάλιοι, κλειδωμένοι απ’ έξω, περιορίστηκαν επίσης να ζουν με ψωμί και νερό.
Τελικά, τον Σεπτέμβριο του 1271, μετά από περισσότερα από τρία χρόνια χωρίς ποντίφικα, εξελέγη ο Πάπας Γρηγόριος ο Ι’.
Η Βασιλική του Αγίου Πέτρου.
Ubi periculum
Μετά την εμπειρία στο Βιτέρμπο, ορισμένοι καρδινάλιοι συνειδητοποίησαν ότι η μακρά και ανεπίσημη διαδικασία εκλογής των Παπών ήταν ξεπερασμένη. Ο πρόσφατα εκλεγμένος ποντίφικας, Γρηγόριος ο Ι΄, δημοσίευσε ένα Αποστολικό Σύνταγμα, το Ubi periculum, με συγκεκριμένους κανόνες για την επιλογή ενός νέου Πάπα. Αυτό το αποστολικό σύνταγμα παραμένει η βάση για τη σύγχρονη διαδικασία που χρησιμοποιεί η Εκκλησία μέχρι σήμερα.
Ακόμη και με τη δημοσίευση των νέων αυτών κανόνων, η νέα διαδικασία δεν υιοθετήθηκε αμέσως. Αυτό συνέβη μόνο όταν ο Πάπας Βονιφάτιος ο Η’ όρισε το Ubi periculum ως το μοναδικό μέσο εκλογής Πάπα, ενσωματώνοντάς το στο κανονιστικό δίκαιο.
Έτσι, το Βιτέρμπο – που αποκαλείται επίσης Πόλη των Παπών και είναι ο τόπος της μακροβιότερης παπικής εκλογής στην ιστορία – έγινε η γενέτειρα του κονκλαβίου.
Πηγή: tanea.gr
