Στο βιβλίο του «Μάρτυρας της ποίησης», ο μεγάλος πολωνός ποιητής και νομπελίστας θυμάται έναν μαρξιστή φίλο του που δικαιολογούσε την τρομοκρατία του Στάλιν. «Ενα εκατομμύριο άνθρωποι περισσότεροι, ένα λιγότεροι», έλεγε, «τι διαφορά κάνει;». Μόνο η ιδεολογία μπορεί να οδηγήσει σε μια τέτοια αδιαφορία απέναντι στον ανθρώπινο πόνο, γράφει ο βιβλιοκριτικός του New Criterion. Οπως και ο Σολζενίτσιν, ο Μίλος αντιμετώπιζε με απέχθεια τη μαρξιστική ιδέα ότι η ιστορία δεν αποτελεί το άθροισμα ανθρωπίνων επιλογών, αλλά μια δύναμη καθεαυτή. Η ιδέα αυτή απαλλάσσει τους δολοφόνους και τους βασανιστές από την προσωπική ευθύνη. Οπως λέει ο ποιητής στην «Πραγματεία για την ηθική», «η αίσθηση ότι δεν είμαι εγώ αλλά κάποιος άλλος / που εκτελεί τις δικές μου πράξεις / κι έτσι το να σπάσεις τον λαιμό κάποιου καταντά κάτι ασήμαντο».
Πηγή: tanea.gr
