Η σκιά του Τραμπ φαίνεται να πέφτει βαριά πάνω στα τείχη του Βατικανού. Στο Κονκλάβιο που αναμένεται να ξεκινήσει όχι νωρίτερα από τις 5 Μαΐου, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία καλείται να εκλέξει νέο ποντίφικα, μέσα σ’ ένα κλίμα όπου οι πολιτικές πιέσεις δεν περιορίζονται πλέον σε έμμεσους και συγκεκαλυμμένους υπαινιγμούς αλλά εκδηλώνονται ωμά και απροκάλυπτα.
Σ’ αυτή την ιδιόμορφη σκακιέρα, κεντρική φιγούρα αναδεικνύεται ο Τζέι Ντι Βανς, αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, τον οποίο κάποιοι βλέπουν ως τον «νέο Καρλομάγνο» μιας φιλόδοξης προσπάθειας αναδιαμόρφωσης της χριστιανικής ταυτότητας του κόσμου σύμφωνα με τις ανάγκες της αμερικανικής Δεξιάς. Με τον ζήλο του νεοφώτιστου, ο Βανς μοιάζει έτοιμος να διδάξει ακόμα και στον Πάπα της Ρώμης τι σημαίνει «αληθινή πίστη», εγκλωβίζοντας το Ευαγγέλιο στα στενά όρια ενός πολιτισμικού πολέμου.
Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ερμηνευθεί και η παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, η οποία αποκτά ξεχωριστή σημασία. Οχι μόνο επειδή υπήρξε δημόσιος επικριτής του εκλιπόντος ποντίφικα, αλλά και επειδή η χειρονομία του αυτή μοιάζει με απόπειρα επανεγγραφής της σχέσης του τραμπισμού με τη Ρώμη. Ο Τραμπ θεωρούσε τον Φραγκίσκο ορκισμένο εχθρό του ήδη από την πρώτη του προεκλογική εκστρατεία το 2016, όταν ο Πάπας είχε δηλώσει ότι «όποιος χτίζει τείχη αντί για γέφυρες δεν μπορεί να θεωρείται χριστιανός». Σε μία μόνο φράση συνοψιζόταν τότε η σύγκρουση δύο οραμάτων Εκκλησίας.
Κάποιοι φαντάζονται ότι το μέλλον της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μπορεί να χαραχθεί με όρους ταυτοτικής επιστροφής σε έναν φαντασιακό χρυσό αιώνα. Ομως η ίδια η σύνθεση του Κονκλαβίου φαίνεται να καθιστά τέτοιες προσδοκίες λιγότερο πιθανές. Η πλειονότητα των καρδιναλίων έχει αναδειχθεί από τον Φραγκίσκο· πρόκειται για ποιμένες που εμπνέονται από το όραμα μιας Εκκλησίας συνοδικότητας, οικουμενικής ανοιχτοσύνης, μαρτυρίας χωρίς αποκλεισμούς και διακονίας προς τους αναγκεμένους.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι συγκρούσεις θα εκλείψουν στο Κονκλάβιο. Ωστόσο, η βασική τομή διαγράφεται καθαρά: θα επιμείνει η Εκκλησία στην ιδέα του «νοσοκομείου εκστρατείας» που συντροφεύει την ανθρώπινη οδύνη χωρίς προϋποθέσεις; Ή θα κλειστεί στον εαυτό της, κηρύσσοντας την καθαρότητα και την ισχύ ως απάντηση στον φόβο; Η εκλογή του νέου Πάπα δεν αφορά απλώς θεολογικές τάσεις ή εκκλησιαστικές ισορροπίες. Το πραγματικό διακύβευμα είναι αν θα παραμείνει πιστή στην κλήση της να είναι μυστήριο συμφιλίωσης, φορέας ελπίδας, λιμάνι για τους κουρασμένους της Ιστορίας.
Σε έναν κόσμο όπου τα τείχη ξανασηκώνονται και οι γέφυρες ξηλώνονται μέρα με τη μέρα, το Κονκλάβιο δεν αφορά μόνο το μέλλον της Ρώμης· αφορά το μέλλον του ίδιου του οράματος του Χριστιανισμού.
Ο Νίκος Κουρεμένος είναι δρ Θεολογίας στην Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου
Πηγή: tanea.gr
