Του Χάρη Φλουδόπουλου
Το πρωτοφανές μπλακ άουτ στο μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας και της Πορτογαλίας το απόγευμα της Δευτέρας, αποκάλυψε σοβαρά προβλήματα στο ενεργειακό σύστημα της Ιβηρικής χερσονήσου. Και ενώ ακόμη οι αρχές δεν έχουν αποφανθεί επισήμως για τους λόγους της κατάρρευσης του συστήματος που επηρέασε σχεδόν το 60% της κατανάλωσης, πολιτικοί και βιομηχανικοί κύκλοι στρέφουν τα βέλη τους στην αυξανόμενη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του διαχειριστή του ισπανικού συστήματος ηλεκτρισμού Red Eléctrica de España (REE), η ηλιακή και αιολική ενέργεια καλύπτουν πλέον σχεδόν το 40% της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας. Πρόκειται για διπλάσια συμμετοχή σε σχέση με την πυρηνική ενέργεια, η οποία έχει υποχωρήσει στο 20% – αποτέλεσμα της ενεργειακής στρατηγικής της κυβέρνησης Σάντσεθ που προβλέπει την πλήρη αποεπένδυση από την πυρηνική εντός δεκαετίας.
Η πολιτική αυτή, ωστόσο, δέχεται σφοδρά πυρά μετά τη μαζική διακοπή ρεύματος. Οι εφημερίδες ABC και El Mundo φιλοξένησαν κριτικές για “επικίνδυνη ανισορροπία” στο ενεργειακό μείγμα, ενώ ειδικοί του κλάδου επεσήμαναν την έλλειψη επαρκούς αποθηκευτικής ικανότητας και τεχνολογιών σταθεροποίησης του δικτύου ως κρίσιμες αδυναμίες.
Σημαντικά “καμπανάκια” είχαν ηχήσει νωρίτερα μέσα στο έτος. Στην ετήσια έκθεσή της, η μητρική εταιρεία του REE, Redeia, είχε εκφράσει ανησυχίες για “υψηλή διείσδυση ΑΠΕ χωρίς τις τεχνικές δυνατότητες άμεσης αντίδρασης σε διαταραχές”. Παράλληλα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού και Αγορών (CNMC) είχε διαπιστώσει “τάσεις πίεσης κοντά στα επιτρεπόμενα όρια” στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η εξέλιξη της κατάρρευσης του ηλεκτρικού συστήματος ήταν εντυπωσιακή: μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα, αφανίστηκαν από το δίκτυο 15 γιγαβάτ ισχύος – ποσότητα που αντιστοιχεί στο 60% της ζήτησης της Ισπανίας, σύμφωνα με την REE. Δύο τεχνικά συμβάντα, με διαφορά μόλις 1,5 δευτερολέπτου, εντοπίστηκαν ως πιθανές αιτίες της αστάθειας – το ένα εξ αυτών σχετίζεται με φωτοβολταϊκή εγκατάσταση στη νοτιοδυτική χώρα.
Τι λένε οι αρχές
Από την πλευρά της πάντως η πρόεδρος του REE, Μπεατρίς Κορεδόρ, υπερασπίστηκε τη λειτουργία του συστήματος δηλώνοντας ότι “η παραγωγή από ΑΠΕ είναι ασφαλής” και ότι η έκθεση του Φεβρουαρίου αναφερόταν σε θεωρητικά ρίσκα. “Δεν είναι σωστό να αποδίδουμε το σοβαρό περιστατικό της Δευτέρας στις ανανεώσιμες πηγές”, δήλωσε χαρακτηριστικά στον ραδιοφωνικό σταθμό Cadena Ser.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης, Σάρα Άαγκενσεν, χαρακτήρισε “απερίσκεπτο” οποιοδήποτε συμπέρασμα για τα αίτια, επιμένοντας ότι “δεν υπάρχουν ακόμη ασφαλή δεδομένα”. Υποστήριξε, επίσης, ότι το ισπανικό δίκτυο είχε λειτουργήσει στο παρελθόν με παρόμοιο ενεργειακό μείγμα χωρίς προβλήματα, τονίζοντας πως το σύστημα είναι “ανθεκτικό”.
Οι ισπανικές δικαστικές αρχές ξεκίνησαν επίσημη έρευνα για να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προκλήθηκε το μπλακ άουτ από κυβερνοεπίθεση. Ωστόσο, η REE ανακοίνωσε την Τρίτη ότι δεν έχει εντοπιστεί καμία “παραβίαση” των συστημάτων της. Η κυβέρνηση χαρακτήρισε το συμβάν “άνευ προηγουμένου”, λόγω της εξαιρετικά ταχείας αποσταθεροποίησης του δικτύου.
Φουντώνει ο διάλογος
Παρότι τα τελικά πορίσματα της έρευνας αναμένονται, το συμβάν έχει ανοίξει έντονη συζήτηση στην Ισπανία γύρω από την ασφάλεια ενός ενεργειακού μοντέλου που βασίζεται κυρίως στις ανανεώσιμες πηγές. Πολιτικοί, επιχειρηματίες και τεχνοκράτες καλούνται να απαντήσουν στο κρίσιμο ερώτημα: είναι η πράσινη μετάβαση τεχνικά ώριμη για να διασφαλίσει τη σταθερότητα του συστήματος;
Πηγή: capital.gr
