Ο μηδενισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι το επόμενο μεγάλο και δύσκολο στοίχημα, το οποίο θα πρέπει να κερδίσει το οικονομικό επιτελείο τα επόμενα χρόνια, αφού αποτελεί πλέον τη μοναδική, σταθερά αρνητική, σημείωση από διεθνείς οργανισμούς και οίκους αξιολόγησης για την ελληνική οικονομία.
Η Standard & Poors, παρά την αναβάθμιση της χώρας τη Μεγάλη Παρασκευή στη βαθμίδα ΒΒΒ και παρά τα διθυραμβικά σχόλια για την πορεία της οικονομίας, άφηνε και μια σημείωση, η οποία θα ήταν δυνητικά αιτία αναβάθμισης της οικονομίας: τη δραστική μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Όπως τόνιζε η S&P, το έλλειμμα αυτό καθιστά ευάλωτη τη χώρα απέναντι σε διεθνείς κρίσεις και αυξάνει το εξωτερικό χρέος, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου αφορά το ελληνικό δημόσιο.
Σημειώνεται ότι το εξωτερικό χρέος της χώρας, το οποίο καταγράφει τις υποχρεώσεις της Ελλάδας έναντι άλλων χωρών, κατανεμημένες ανά τομέα της οικονομίας, έφτασε στο τέλος του 2024 στα 562,86 δισ. ευρώ, από 554 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023, λόγω και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που παρουσίαζε έλλειμμα 6,4% του ΑΕΠ τον προηγούμενο χρόνο. Θα ήταν όμως ακόμη υψηλότερο, αν η Ελλάδα δεν είχε αποπληρώσει την τριπλή δόση ύψους 7,93 δισ. στο διμερές δάνειο με τις χώρες της Ευρωζώνης.
Μέσα στην εβδομάδα η ώρα του ΔΝΤ
Το Ταμείο στην έκθεσή του για τις δημοσιονομικές προοπτικές των κρατών-μελών προέβλεπε για την Ελλάδα ανάπτυξη πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και σημαντική μείωση του χρέους, μεγαλύτερη του 15% του ΑΕΠ, μέχρι και το 2030.
Τόνιζε όμως και το πάγιο πρόβλημα του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, που θα παραμείνει κοντά στο 6% του ΑΕΠ έως το 2026, πριν υποχωρήσει στο 3,5% του ΑΕΠ το 2030. Η αποβιομηχάνιση των προηγούμενων ετών και η υψηλή αύξηση των επενδύσεων κοντά στην ολοκλήρωση του ΤΑΑ διατήρησαν το έλλειμμα τρεχουσών στο 6,9% του ΑΕΠ, που θα μειωθεί φέτος στο 6,5% του ΑΕΠ και θα υποχωρήσει στο 5,9% του ΑΕΠ το 2026. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, σύμφωνα με το Ταμείο, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα παραμείνει θετικό στην περιοχή του 3,5% του ΑΕΠ μέχρι η ελληνική οικονομία να κλείσει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας με τον μέσο όρο της Ε.Ε.
Στο ίδιο μήκος και οι εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνουν σε κάθε ευκαιρία το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ως ένα από τα μεγαλύτερα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
Η αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων
Αυτό το διάστημα η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει τη βάση για να αναστρέψει το πάγιο αυτό πρόβλημα, σε έναν εύλογο ορίζοντα χρόνου. Τα 36 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα 32 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021-2027, αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορούν να βοηθήσουν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, με επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας, σε διεθνώς ανταγωνιστικούς κλάδους της οικονομίας με εξαγωγικό προσανατολισμό.
Οι διεθνείς οργανισμοί, αλλά και οι οίκοι αξιολόγησης της οικονομίας βασίζουν τις προβλέψεις τους στα έργα που συγχρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους και επισημαίνουν τη σημασία έγκαιρης και ορθής αξιοποίησης των ποσών που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το ΤΑΑ και το ΕΣΠΑ μέχρι και το 2030.
Η ΤτΕ έχει επισημάνει επανειλημμένα, ότι μόνο μέσω εξαγωγών υψηλής προστιθέμενης αξίας μπορεί να εξισορροπηθεί το εμπορικό έλλειμμα, το οποίο είναι το πιο αδύνατο στοιχείο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών έφτασε το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου στα 4,8 δισ. ευρώ μένοντας πρακτικά αμετάβλητο, σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι μόνο λόγω της μείωσης των τιμών του πετρελαίου.
Μέχρι στιγμής, το μόνο αντίβαρο στη συνεχή αύξηση του εμπορικού ισοζυγίου είναι ο τουρισμός, ο οποίος συνεχίζει και φέτος την ανοδική του πορεία και αναμένεται να ισοσκελίσει το έλλειμμα στο ισοζύγιο των αγαθών τους καλοκαιρινούς μήνες. Μάλιστα, οι επίσημες προβλέψεις θέλουν τον τουρισμό να καταφέρνει και φέτος έσοδα πάνω από 20 δισ. ευρώ.
Οι μεταρρυθμίσεις
Πρωταγωνιστικό ρόλο στην αλλαγή πορείας του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα παίξουν βασικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες είναι προγραμματισμένες να ολοκληρωθούν μέσα στο 2025, με κονδύλια από το ΤΑΑ.
Οι σπουδαιότερες από αυτές είναι:
1. Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης για την επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης, συνολικού προϋπολογισμού 550 εκατ. ευρώ.
2. Η ολοκλήρωση του εθνικού κτηματολογίου σε ποσοστό 98%.
3. Η ολοκλήρωση πολεοδομικών σχεδίων για όλη τη χώρα.
4. Η ψηφιοποίηση του ελληνικού δημοσίου, η οποία θα επιτρέψει τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών του δημοσίου, δηλαδή η δυνατότητα η μια υπηρεσία να μπορεί ηλεκτρονικά να επικοινωνεί με την άλλη και να αντλεί στοιχεία έπειτα από αίτηση του πολίτη. Θα κοστίσει 80 εκατ. ευρώ.
5. Η δημιουργία των μεγάλων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, μέχρι 1.380 MW (αντλησιοταμίευση – μπαταρίες), που είναι καθοριστικά για την “πράσινη” επανάσταση και την ανάπτυξη των ΑΠΕ, θα απορροφήσει πόρους 450 εκατ.
6. Η απολιγνιτοποίηση Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης. Η ομαλή μετάβαση από τον λιγνίτη σε μια πιο ήπια περιβαλλοντικά οικονομική ανάπτυξη για τις δύο περιοχές έχει δεσμεύσει επενδύσεις 242 εκατ. ευρώ, για την αποκατάσταση περίπου 60.000 στρεμμάτων γκρίζων εδαφών στα παλαιά λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, προκειμένου να αποδοθούν για αγροτικές και τουριστικές χρήσεις, ανάπτυξη φωτοβολταϊκών και ερευνητικών κέντρων.
7. Η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού της δημόσιας υγείας. Στο πακέτο της υγείας περιλαμβάνονται έργα εκσυγχρονισμού και ψηφιοποίησης με πόρους άνω των 800 εκατ. ευρώ. Το πακέτο περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό 80 νοσοκομείων και 165 κέντρων υγείας σε όλη τη χώρα με πόρους 350 εκατ. ευρώ.
Πηγή: capital.gr
