Στις 24 Νοεμβρίου 2024 οι προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία έδωσαν σχετική πλειοψηφία σε έναν ακροδεξιό υποψήφιο, εντελώς άγνωστο, τον Καλίν Τζορτζέσκου. Οι δημοσκοπήσεις τον έδειχναν γύρω στο 9%, αλλά στην κάλπη οι Ρουμάνοι τού έδωσαν 22,95%, καθιστώντας τον φαβορί για τον δεύτερο γύρο.
Λίγες ημέρες αργότερα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας, με ομόφωνη απόφαση, ακύρωσε τις εκλογές κατηγορώντας τον για σοβαρές παρατυπίες. Ανάμεσα σε αυτές, παραβίαση της νομοθεσίας για τις εκλογικές δαπάνες. Παράλληλα, το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφαλείας ανακοίνωσε «υβριδικές επιθέσεις από τη Ρωσία», υπέρ του Γκεοργκέσκου, και κατά των συνυποψηφίων του, στο TikTok και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα ανωτέρω οδήγησαν σε αποκλεισμό του Τζορτζέσκου από τις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές που θα γίνουν αύριο και στις 18 Μαΐου, με το 40% των Ρουμάνων να δηλώνει ότι δεν έχει αποφασίσει τι θα ψηφίσει. Ο Τζορτζέσκου προσέφυγε στις δικαστικές αρχές της χώρας και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά όλες του οι αιτιάσεις απορρίφθηκαν. Αυτό τον οδήγησε να δηλώσει ότι «η Ευρώπη είναι μια δικτατορία» και ότι «η Ρουμανία ζει σε καθεστώς τυραννίας».
Εντυπωσιακή είναι η υποστήριξη του Τζορτζέσκου από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και από τον Ιλον Μασκ, ο οποίος έκανε μια ιδιαίτερα σκληρή δήλωση υποστηρίζοντας ότι «η Δημοκρατία είναι επισήμως νεκρή στη Ρουμανία και στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Η Ρουμανία μοιάζει να είναι η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, μετά την Ουκρανία, που δέχεται συνδυασμένες επιθέσεις από Ρωσία και ΗΠΑ. Εχουν δηλώσει συμμετοχή 10 υποψήφιοι πρόεδροι, ανάμεσα στους οποίους τέσσερις μοιάζουν να είναι οι επικρατέστεροι:
1 Ο ακροδεξιός Τζόρτζε Σιμιόν, ο οποίος προηγείται στις δημοσκοπήσεις με περίπου 30%. Φιλορώσος και φανατικός οπαδός του Τραμπ. Του έχει απαγορευτεί η είσοδος σε Ουκρανία και Μολδαβία επειδή έχει ζητήσει προσάρτηση εδαφών τους από τη Ρουμανία.
2 Ο δήμαρχος του Βουκουρεστίου Νικούσορ Νταν, φιλοευρωπαίος, σε μικρή απόσταση από τον ακροδεξιό υποψήφιο.
3 Ο «συστημικός» υποψήφιος Κριν Αντονέσκου, ο οποίος υποστηρίζεται από τα τρία συστημικά κόμματα, τους σοσιαλιστές, τους φιλελεύθερους και το κόμμα της ουγγρικής μειονότητας, με ποσοστό 20%.
4Ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Βίκτορ Πόντα, φιλορώσος, με ποσοστό γύρω στο 8%.
Οι εκλογές προβλέπεται να είναι πολύ αμφίρροπες και πολωμένες, ανάμεσα στη φιλορωσική Ακροδεξιά και το φιλοευρωπαϊκό μπλοκ.
Τα παραπάνω μπορούν να ανιχνευθούν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κατάρρευση των συστημικών κομμάτων, κοινωνική πόλωση, ρωσικές επεμβάσεις στη χώρα, χειραγώγηση μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εκείνο που είναι δύσκολο να ερμηνευτεί είναι το εύρημα των δημοσκοπήσεων ότι 90% των Ρουμάνων υποστηρίζει την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ. Παράλληλα, τα ποσοστά εκτίμησης για τη Ρωσία είναι, παραδοσιακά, ανύπαρκτα. Πώς είναι δυνατό να υποστηρίζει η πλειονότητα τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και ταυτόχρονα η μισή κοινωνία να δηλώνει ότι θα ψηφίσει αντιευρωπαίους και φιλορώσους υποψηφίους;
Μια πρώτη εξήγηση είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στα παραδοσιακά κόμματα, η αποευθυγράμμιση των πολιτών που εκφράζεται με θυμική ψήφο αποδοκιμασίας. Πρόκειται για ένα πολύ επικίνδυνο φαινόμενο: την αποπολιτικοποίηση των εκλογικών διαδικασιών. Αλλά αυτό το φαινόμενο χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση.
Ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος
είναι διδάκτωρ Βαλκανικών Σπουδών,
εκδότης, συγγραφέας
Πηγή: tanea.gr
