Μέχρι την απαρχή της χαώδους δεύτερης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, δεξιοί λαϊκιστές μιμητές του έπιναν νερό στο όνομά του, από τον Καναδά μέχρι την Αυστραλία.
Σχεδόν αμέσως μετά, ωστόσο, τους «χτύπησε» η πραγματικότητα της εποχής Τραμπ 2.0.
Εν μέσω «ακορντεόν» δασμών και αναθεωρητισμού των ΗΠΑ, η αξιοπιστία της Ουάσιγκτον ως δυτικού συμμάχου ξεθώριασε με πρωτοφανείς ρυθμούς, επηρεάζοντας τις εκλογικές προοπτικές ξένων πολιτικών ηγετών, που είχαν ανέβει στο «τρένο» του τραμπισμού.
Την πρώτη κρυάδα πήρε μόλις προ ημερών ο επονομαζόμενος «Καναδός Τραμπ», Πιερ Πουαλιέβρ.
Μέχρι τις αρχές του έτους το κόμμα του -οι αντιπολιτευόμενοι Συντηρητικοί- είχε διψήφιο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις έναντι των κεντροαριστερών Φιλελευθέρων, «κεφαλαιοποιώντας» τη λαϊκή δυσαρέσκεια, εν μέσω έκρηξης του κόστους ζωής και οξείας στεγαστικής κρίσης.
Με την παραίτηση του Καναδού πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό, τον Ιανουάριο, ο Πουαλιέβρ άνοιγε… σαμπάνιες, εν αναμονή πρόωρων εκλογών.
Όταν όμως η ώρα της κάλπης έφτασε, στις 28 Απριλίου, οι Συντηρητικοί έχασαν -παρά τις αποστάσεις που πήρε όψιμα ο ηγέτης τους από τον Ντόναλντ Τραμπ- και οι Φιλελεύθεροι έκαναν την μεγάλη ανατροπή υπό τον νέο ηγέτη τους και διάδοχο του Τριντό, Μαρκ Κάρνεϊ.
Αν και δεν είναι χαρισματικός, το γεγονός ότι υπήρξε πρώην διοικητής της Τράπεζας του Καναδά και της Τράπεζας της Αγγλίας τον έκανε να φαντάζει «φάρος» σταθερότητας και ελπίδας στην θυελλώδη εποχή Τραμπ 2.0.
Η ιστορία πιθανόν θα επαναληφθεί αυτό το Σάββατο στη μακρινή Αυστραλία.
Οι πολίτες της προσέρχονται στις κάλπες, μετά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών από τον κεντροαριστερό πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζι, με το κυβερνών Εργατικό Κόμμα να μάχεται για την παραμονή του στην εξουσία.
Και εδώ, το κόστος ζωής και η στεγαστική κρίση έχει εξοργίσει μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων.
Όμως αυτό που δείχνει να προβληματίζει πλέον περισσότερο είναι ότι στο «τιμόνι» του αντιπολιτευόμενου Φιλελεύθερου Κόμματος βρίσκεται ένα κακέκτυπο του Τραμπ.
Χειραψία πριν από προεκλογικό ντιμπέιτ ανάμεσα στον κεντροαριστερό πρωθυπουργό της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζι (αριστερά) και στον φιλοτραμπικό ηγέτη της συντηρητικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, Πίτερ Ντάντον (AAP Image/Pool via REUTERS)
Ένας… «Temu Τραμπ»
Με ταπεινό υπόβαθρο -γιος ενός χτίστη και μιας γραμματέα και πρώην αστυνομικός στο Κουίνσλαντ- ο Πίτερ Ντάτον κατάφερε να κάνει από νωρίς περιουσία, δραστηριοποιούμενος στον κλάδο των ακινήτων, προτού μεταπηδήσει στην πολιτική.
Βουλευτής των συντηρητικών Φιλελευθέρων εδώ και 23 χρόνια, έχει στο παρελθόν διατελέσει υπουργός Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας.
Ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος διαδεχόμενος τον Σκοτ Μόρισον, μετά την εκλογή ήττα το 2022.
Αμέσως μετά την περσινή εκλογική νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ, αυτοπροβλήθηκε πρόθυμα ως το αυστραλιανό αντίστοιχο του Τραμπ «ως ιδεολογικός συνοδοιπόρος».
Μέχρι να εξαπολύσει ο Αμερικανός πρόεδρος τους εμπορικούς πολέμους του, ο Ντάντον και το κόμμα του προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις.
Βασικό του σύνθημα: δραστική μείωση των μεταναστών, συρρίκνωση του κράτους, περισσότερα ορυκτά καύσιμα και στροφή στην πυρηνική ενέργεια, προτεραιότητα στα εθνικά συμφέροντα της Αυστραλίας.
Ακόμη και τη δημιουργία τμήματος «Κυβερνητικής Αποδοτικότητας» προανήγγειλε, κατά το πρότυπο του αμερικανικού DOGE υπό τον τεχνο-ολιγάρχη Έλον Μασκ.
Στην αυστραλιανή MAGA (*) εκδοχή του, ο Ντάντον θέλει να βάλει επικεφαλής μια ιθαγενή πολιτικό, την Τζασίντα Πράις, η οποία υποσχέθηκε να κάνει «την Αυστραλία σπουδαία ξανά».
Οι Φιλελεύθεροι απέδωσαν σε… γλωσσικό ολίσθημα τη δήλωση, όταν το κλίμα στην Αυστραλία είχε αρχίσει πια να αλλάζει, με τις δημοσκοπήσεις να καταγράφουν μια αυξανόμενη αντι-τραμπ τάση στις τάξεις των ψηφοφόρων, ένεκα των δασμών και της αναταραχής στα χρηματιστήρια.
Το προεκλογικό πρόγραμμα του Ντάντον δεν έχει ωστόσο ουσιαστικά αλλάξει.
Αν και περιόρισε κατά τι τις λαϊκίστικες «κορώνες» για μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, λέει ότι θέλει να μειώσει τη μετανάστευση κατά το ένα τέταρτο.
Εντάσσει το μέτρο ως μέρος της λύσης στη στεγαστική κρίση, σε μια χώρα που κατά τα λοιπά βασίζει την οικονομική ανάπτυξή της σε σημαντικό βαθμό στο ξένο εργατικό δυναμικό.
«Temu Τραμπ» ήταν ένα από τα παρατσούκλια που του έδωσαν πολιτικοί αντίπαλοί του, χλευάζοντας τον Ντάτον ως φθηνό αντίγραφο του Τραμπ.
Μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και εμπορικού πολέμου
Οι Εργατικοί και οι Φιλελεύθεροι, παραδοσιακά κόμματα εξουσίας στην Αυστραλία, δεν έχουν βασικές διαφορές σε ζητήματα άμυνας και εθνικής ασφαλείας.
Τάσσονται αναφανδόν υπέρ της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Έχουν όμως σημαντικά διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά την Κίνα, βασικό εμπορικό εταίρο για την Καμπέρα, βασικό γεωπολιτικό αντίπαλο των ΗΠΑ και πλέον Νο1 στόχο του εμπορικού πολέμου του Ντόναλντ Τραμπ.
Η κυβέρνηση των Εργατικών επιδίωξε αναθέρμανση των σχέσεων με το Πεκίνο, με τον πρωθυπουργό Αλμπανέζι να πραγματοποιεί πρόπερσι την πρώτη επίσκεψη Αυστραλού ηγέτη στην ηπειρωτική Κίνα από το 2016.
Η προηγούμενη κυβέρνηση των Φιλελευθέρων, αντίθετα, είχε εξαπολύσει εμπορικό πόλεμο κατά της Κίνας.
Στοίχισε δισεκατομμύρια στην οικονομία της Αυστραλίας, προτού τελικά αποκλιμακωθεί μόλις πέρυσι.
Ο Πίτερ Ντάντον θεωρείται από τα μεγαλύτερα αντι-κινεζικά «γεράκια».
Ως ηγέτης της αντιπολίτευσης και επίδοξος νέος πρωθυπουργός, ωστόσο, έχει ρίξει κατά τι τους τόνους.
Και δη προεκλογικά, σε εκλογικές περιφέρειες με ισχυρή παρουσία της κινεζικής κοινότητας, η ψήφος της οποίας θεωρείται κρίσιμη σε μια εκλογική αναμέτρηση χωρίς διαφαινόμενο ξεκάθαρο νικητή.
Τελευταία δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Σχέσεων Αυστραλίας-Κίνας (ACRI) στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ κατέδειξε ότι μόλις το 38% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι σχέσεις με την Κίνα αποδυναμώνουν τη συμμαχία με τις ΗΠΑ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.
Το 61% τάσσεται υπέρ της ταυτόχρονης διατήρησης καλών σχέσεων με την Ουάσιγκτον και με το Πεκίνο -μια δύσκολη πλέον άσκηση γεωπολιτικής ισορροπίας στους χαλεπούς αυτούς καιρούς.
Αλλά «μέρα με την ημέρα, όπως φαίνεται, όλο και περισσότεροι Αυστραλοί θεωρούν τον Τραμπ απειλή για τη χώρα», έγραφε τις προάλλες η εφημερίδα The Sydney Morning Herald, επικαλούμενη νέα δημοσκόπηση, στην οποία το 68% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η προεδρία του στις ΗΠΑ είναι κακή για την Αυστραλία.
Τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν μόλις 40% μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου και 60% τον Μάρτιο.
Τραμπ, ο «τρίτος υποψήφιος» στην κάλπη
Περισσότεροι από επτά στους δέκα Αυστραλούς σήμερα πιστεύουν ότι οι ενέργειες του Ντόναλντ Τραμπ θα επιβαρύνουν την οικονομική θέση τους.
Η πλειοψηφία δεν θεωρεί πλέον τις ΗΠΑ ως αξιόπιστο εταίρο ασφαλείας, σύμφωνα με δημοσκόπηση για λογαριασμό του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα της Αυστραλίας «ABC».
Τρεις μήνες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του Τραμπ, το 66% των Αυστραλών τάσσεται υπέρ της περαιτέρω ενίσχυσης των εθνικών στρατιωτικών δυνατοτήτων.
Αποφεύγοντας να ασκήσει ονομαστικά κριτική στον Τραμπ, ο Άντονι Αλμπανέζι κατηγορεί τον πολιτικό αντίπαλό του, Πίτερ Ντάτον και το κόμμα του ότι «είναι τόσο τεμπέληδες όσον αφορά τη χάραξη πολιτικής», που αντιγράφουν αυτή των ΗΠΑ.
Βλέπει τα ποσοστά των Εργατικών να έχουν ανακάμψει.
«Συνολικά, δημιουργείται ένα κλίμα όπου η ασφάλεια της γνωστής συνιστώσας -Εργατικοί και Αλμπανέζι- γίνεται πιο ελκυστική από τον κίνδυνο του αγνώστου-Ντάτον», παρατηρεί στο πρακτορείο Reuters η διευθύντρια του αυστραλιανού τμήματος της εταιρείας δημοσκοπήσεων Ipsos, Τζέσικα Έλγκουντ.
Σημείο πάντως των καιρών, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό από την κάλπη να μην βγει κάποιος ξεκάθαρος νικητής, με την ανάδειξη μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, της πρώτης από το 2010, η επιβίωση της οποίας θα εξαρτηθεί από την υπό όρους στήριξη ανεξάρτητων βουλευτών ή μικρών κομμάτων.
(*) «Make America Great Again»
Πηγή: in.gr
