Χωρίς χωροταξική «πυξίδα» θα συνεχίσουν οι επενδύσεις στη βιομηχανία, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), στον Τουρισμό και στους Ορυκτούς Πόρους. Με αποφάσεις που υπέγραψε προ ημερών ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς εγκρίθηκαν νέες παρατάσεις για την ολοκλήρωση των τεσσάρων Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων (ΕΧΠ) για τους πιο παραγωγικούς τομείς της χώρας.
Έτσι η «βιτρίνα» της ελληνικής οικονομίας, όπως ο τουρισμός, τα έργα ΑΠΕ και οι μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, οι επενδύσεις στη βιομηχανία αλλά και στους ορυκτούς πόρους – ειδικά σε σπάνιες και κρίσιμες γαίες που αποτελούν το νέο επενδυτικό Ελ Ντοράντο- εξακολουθούν να βασίζονται σε σαθρά θεμέλια. Με έναν χωροταξικό σχεδιασμό ασαφή και κυρίως παρωχημένο οι κανόνες χωρικής οργάνωσης ερμηνεύονται κατά το δοκούν, δημιουργώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι διαρκώς πυροδοτούνται αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών ενάντια σε διάφορα αναπτυξιακά πλάνα που συνήθως οδηγούν σε δικαστικές εμπλοκές και καθυστερήσεις.
Τα δύο ειδικά χωροταξικά πλαίσια, εκείνα του Τουρισμού και των ΑΠΕ έχουν εκπονηθεί από τους μελετητές εδώ και περίπου ενάμιση έτος (το πρώτο μάλιστα είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο) ωστόσο δεν έχουν ακόμη προχωρήσει καθώς υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα. Γι΄ αυτό δίδονται διαρκείς παρατάσεις.
Τον Νοέμβριο το χωροταξικό του τουρισμού
Η τελευταία για το ΕΧΠ του Τουρισμού παρέτεινε την προθεσμία ολοκλήρωσης της σύμβασης έως τις 20 του τρέχοντος μήνα (είχε ανατεθεί τον Σεπτέμβριο του 2018) ενώ η απαραίτητη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) έπρεπε να παραδοθεί εντός της πρώτης εβδομάδας του Ιανουαρίου, ημερομηνία που παρήλθε δίχως καμία εξέλιξη. Γι΄ αυτό το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έδωσε νέα παράταση έως τις 11 Νοεμβρίου 2025. Στο πλαίσιο τις διαβούλευσης είχαν υποβληθεί από δήμους και άλλους φορείς εκατοντάδες αιτήματα με τα περισσότερα να ζητούν αλλαγή κατηγοριοποίησης περιοχών π.χ. έχει εκδηλωθεί δυσαρέσκεια επειδή οι μελετητές ενέταξαν περιοχές στις υπερ-αναπτυγμένες ζώνες γεγονός που θεωρούν ότι θα απωθήσει τους επενδυτές.
Στο μεταξύ οι τουριστικές επενδύσεις προχωρούν δίχως το απαραίτητο «εργαλείο» με συνέπεια ο υπερτουρισμός να οδηγεί την ανάπτυξη στα νησιά και σε άλλους δημοφιλείς προορισμούς. Ειδικότερα από το 2017, οι τουριστικές υποδομές χωροθετούνται βάσει των 12 Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων, τα οποία δεν
έχουν όλα αναθεωρηθεί, οπότε δεν περιλαμβάνουν σύγχρονα πρότυπα τουριστικής ανάπτυξης. Κι αυτό διότι την άνοιξη του 2017 το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε ακυρώσει το πρώτο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΕΧΠ) για τον Τουρισμό του 2009, το οποίο είχε επανέλθει σε ισχύ το 2015 οπότε είχε ακυρωθεί από τους ανώτατους δικαστές το δεύτερο ΕΧΠ του 2014. Έτσι, τον Μάιο του 2018 είχε υπογραφεί η σύμβαση ανάθεσης της μελέτης για το ΕΧΠ για τον Τουρισμό, το οποίο μια επταετία αργότερα δεν έχει τελειώσει.
Στα τέλη του έτους το χωροταξικό για τις ΑΠΕ
Όσο για εκείνο των ΑΠΕ η προθεσμία ολοκλήρωσης της σύμβασης για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο η οποία είχε υπογραφεί το 2020 παρατείνεται και πάλι, αυτή τη φορά έως τις 16 Δεκεμβρίου 2025 (έπρεπε να έχει παραδοθεί από τους μελετητές στο ΥΠΕΝ τον περασμένο Δεκέμβριο). Είναι αξιοσημείωτο ότι το μελετητικό αντικείμενο σχετικά με τα χωροταξικά πλαίσια για τις ΑΠΕ και τον Τουρισμό, προβλεπόταν, βάση του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, να «κλειδώσει» στα μέσα της άνοιξης του 2023.
Πάντως, το ΕΧΠ για τις ΑΠΕ φαίνεται ότι «σκοντάφτει» κυρίως στη χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων αλλά και στην κατηγοριοποίηση των περιοχών αιολικής προτεραιότητας (ΠΑΠ) για επενδύσεις χερσαίων αιολικών πάρκων, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι οι μεγαλύτερες αντιδράσεις προέρχονται από την Κρήτη η οποία επιχειρείται να ενταχθεί για πρώτη φορά σε αυτές. Όταν ολοκληρωθεί εκτιμάται ότι θα ξεκαθαρίσει το τοπίο περιορίζοντας τις αντιδράσεις τοπικών φορέων στη χωροθέτηση έργων ΑΠΕ, αλλά και θέτοντας «φρένο» στην επέκτασή τους σε ευαίσθητες οικολογικά περιοχές.
Το υφιστάμενο ΕΧΠ-ΑΠΕ είχε εγκριθεί το 2009 και λόγω των εξελίξεων στην τεχνολογία των ΑΠΕ θεωρείται πλέον παρωχημένο, (π.χ. δεν περιλαμβάνει τα υπεράκτια αιολικά πάρκα ή τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας). Επίσης, η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει μεταβολές στις ταχύτητες των ανέμων και στην ακτινοβολία του ηλίου.
Στο περίμενε για τις επενδύσεις σε βιομηχανία και ορυκτούς πόρους
Οσον αφορά στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τη Βιομηχανία, του οποίου η μελέτη ξεκίνησε προ τετραετίας, η ολοκλήρωσή του μετατίθεται για τις 30 Δεκεμβρίου 2025. Το αναθεωρημένο ΕΧΠ θα αποτελέσει το «road map» για το πού και πώς μπορούν να αναπτυχθούν οι επενδύσεις. Άλλωστε ο ΣΕΒ έχει θέσει τη χωροταξία ως προϋπόθεση ανάπτυξης και ως κεντρικό πυλώνα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος άρρηκτα συνδεδεμένου με τη διευκόλυνση, προώθηση και προσέλκυση -με όρους ασφάλειας δικαίου- των επενδύσεων και των νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Σχετικά με το νέο χωροταξικό πλαίσιο για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες (η μελέτη είχε ανατεθεί στις αρχές του 2019), η ολοκλήρωσή του παρατείνεται έως τις 24 Οκτωβρίου 2025 (σ.σ. έπρεπε να είχε παραδοθεί στις 15 Ιανουαρίου). Στόχος να δίνει κατευθύνσεις και θα θέτει κανόνες και κριτήρια για τη χωρική ανάπτυξη της
εξορυκτικής βιομηχανίας προκειμένου να αξιοποιηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του ελληνικού υπεδάφους σε μια εποχή που παγκοσμίως έχει ανοίξει η συζήτηση για τη δημιουργία στρατηγικών ευρωπαϊκών αποθεμάτων για κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες.
Πηγή: ot.gr
