Στη σημερινή Γερμανία, το παρελθόν του ναζισμού βαραίνει ακόμη τη συλλογική συνείδηση, αλλά μια νέα στάση κερδίζει έδαφος. Οι νεότερες γενιές, τα δισέγγονα των ναζί, δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερη επιθυμία να αφήσουν πίσω το παρελθόν και να απαλλαγούν από το βάρος της συλλογικής ενοχής. Δημοσκοπήσεις αποκαλύπτουν ότι η πλειοψηφία των Γερμανών επιθυμεί να «τελειώσει με το παρελθόν του ναζισμού» και να σταματήσει να ζει υπό το βάρος των εγκλημάτων της εθνικοσοσιαλιστικής εποχής.
Παρότι ο επίσημος πολιτικός λόγος, εκφρασμένος πρόσφατα από τον πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ, επιμένει ότι «η Σοά* είναι αναπόσπαστο μέρος της γερμανικής ταυτότητας και δεν μπορεί ποτέ να τεθεί τελεία», ένα αυξανόμενο τμήμα της κοινωνίας αμφισβητεί αυτή τη θέση. Πολλοί Γερμανοί εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για τη συνεχή ενασχόληση με το ναζιστικό παρελθόν, θεωρώντας ότι είναι άδικο να ζουν με ευθύνη για εγκλήματα που δεν διέπραξαν οι ίδιοι. Κάποιοι, ανώνυμα, δηλώνουν πως η ανάμνηση αυτών των εγκλημάτων καταπιέζει το γερμανικό έθνος και ζητούν να γραφτεί πλέον «η δική μας ιστορία».
Τα στατιστικά είναι αποκαλυπτικά: σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας «Die Zeit», το 55% των Γερμανών συμφωνεί είτε απόλυτα είτε σε μεγάλο βαθμό ότι πρέπει να σταματήσει η διαρκής αναμόχλευση του ναζιστικού παρελθόντος. Επιπλέον, το 28% πιστεύει ότι η παρουσίαση της ναζιστικής εποχής είναι υπερβολικά μονοδιάστατη και αρνητική. Παράλληλα, η επιθυμία για γνώση γύρω από την περίοδο αυτή παραμένει ισχυρή: το 66% δηλώνει ότι ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα, ειδικά οι νέοι ηλικίας 14-19 ετών, στους οποίους το ποσοστό φτάνει το 84%. Ωστόσο, η δυσπιστία απέναντι στα σχολικά βιβλία και την επίσημη Ιστορία είναι διάχυτη.
Το αίτημα να τερματιστεί η «κουλτούρα της ενοχής» συναντάται κυρίως μεταξύ των ψηφοφόρων της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), αλλά όχι μόνο: σημαντικά ποσοστά ανάλογων αιτημάτων καταγράφονται και ανάμεσα σε ψηφοφόρους της συντηρητικής Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU), των Πρασίνων και της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Το κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW), που συνδυάζει αριστερό και πατριωτικό λόγο, εκφράζει ακόμη πιο έντονα αυτή την τάση.
Η στάση αυτή αντικατοπτρίζεται και στις συζητήσεις για τα μνημεία. Παρά την ύπαρξη μνημείων αφιερωμένων στα θύματα του ναζισμού στο κέντρο του Βερολίνου, η πρωτοβουλία για ένα ξεχωριστό μνημείο προς τιμήν των πολωνικών θυμάτων της ναζιστικής κατοχής δεν έχει βρει πολιτική υποστήριξη. Οπως σχολιάζουν επικριτές, καμία άλλη χώρα δεν έχει γεμίσει την πρωτεύουσά της με μνημεία των σκοτεινότερων στιγμών της ιστορίας της.
Ενδεικτική της μεταβολής είναι και η άγνοια γύρω από το Ολοκαύτωμα: το 23% των Γερμανών είτε απαντά λάθος είτε δεν γνωρίζει επακριβώς τι σημαίνει ο όρος, ενώ το 26% δηλώνει ότι ξέρει «λίγα ή καθόλου».
Πηγή: tanea.gr
