«Εχουμε ενισχύσει τις δυνάμεις μας, επειδή είναι κάτι που επίκειται άμεσα. Σε μια τέτοια κατάσταση, πρέπει να ληφθούν στρατηγικές αποφάσεις – και αυτές οι αποφάσεις έχουν ληφθεί». Αυτό δήλωσε αργά τη Δευτέρα, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Reuters, ο υπουργός Αμυνας του Πακιστάν, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής εισβολής από την Ινδία στο Κασμίρ, που βρίσκεται εκ νέου στο «κόκκινο». Αιτία, αυτή τη φορά, ήταν η τρομοκρατική επίθεση που πραγματοποιήθηκε στις 22 Απριλίου στο ινδικό τμήμα του, καθώς και οι σποραδικές ανταλλαγές πυρών που ακολούθησαν τις επόμενες ημέρες στη διαχωριστική γραμμή.
Το Κασμίρ, όπως είναι γνωστό, αποτελεί εκείνη την περιοχή της οροσειράς των Ιμαλαΐων η οποία ελέγχεται ή διεκδικείται από τις τρεις πιο ισχυρές – και ταυτόχρονα πυρηνικές – δυνάμεις της Κεντρικής Ασίας: Ινδία, Πακιστάν και Κίνα. Τις τελευταίες οκτώ δεκαετίες, δε, δηλαδή μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας και του Πακιστάν από τη Βρετανική Αυτοκρατορία, έχει δώσει την αφορμή για τέσσερις πολέμους ανάμεσα στις δύο γειτονικές χώρες (1947, 1965, 1971, 1999), καθώς και για δεκάδες ακόμη μικρότερης έκτασης ένοπλες συρράξεις.
Υπενθυμίζεται πως η τελευταία φορά που ο συναγερμός σήμανε τόσο έντονα και απειλητικά ήταν το 2019. Οταν, έπειτα από μια επίθεση αυτοκτονίας στην οποία έχασαν τη ζωή τους 40 ινδοί στρατιωτικοί, το Νέο Δελχί απάντησε εξαπολύοντας αεροπορικές επιδρομές σε πακιστανικό έδαφος. Η γενικευμένη σύρραξη αποτράπηκε στο «παρά ένα» και ύστερα από πολύμηνη διεθνή παρέμβαση, με συνέπεια οι δύο πλευρές να ανανεώσουν την παλαιότερη συμφωνία εκεχειρίας το 2021 – και ενώ είχαν μεσολαβήσει και αψιμαχίες μεταξύ ινδικών και κινεζικών δυνάμεων στη διαφιλονικούμενη ζώνη.
Κάτι ανάλογο επιχειρείται και σήμερα, με αρκετούς «παίκτες» να έχουν ήδη παρέμβει, επιχειρώντας να εκτονώσουν την ένταση και να αποτρέψουν το χειρότερο σενάριο. Σενάριο το οποίο μοιάζει πιο πιθανό μετά και την απειλή των Ινδών να διακόψουν τη ροή του νερού προς τους Πακιστανούς – αναστέλλοντας πρακτικά την ισχύ της Συνθήκης του 1960 για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων του Ινδού Ποταμού -, με το Ισλαμαμπάντ να απαντά πως κάτι τέτοιο θα θεωρηθεί ευθέως «αιτία πολέμου».
Διεθνής συναγερμός
Σε αυτό το φόντο, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, επικοινώνησε χθες με τον Πακιστανό πρωθυπουργό και με τον υπουργό Εξωτερικών της Ινδίας. Η Κίνα – που εξακολουθεί να έχει συνοριακές διαφορές με το Νέο Δελχί μετά τον σινοϊνδικό πόλεμο του 1962, ενώ είναι σύμμαχος του Πακιστάν – έσπευσε μέσω του υπουργείου Εξωτερικών της να ζητήσει αυτοσυγκράτηση, καλώντας τις δύο πλευρές να «τα βρουν στο μέσο». Στις Ηνωμένες Πολιτείες, επίσης, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τους άμεσα εμπλεκόμενους, καλώντας τους σε συνεργασία για να βρεθεί μια «υπεύθυνη λύση». Η Τουρκία, τέλος, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το Πακιστάν, διά στόματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τάχθηκε υπέρ της άμεσης αποκλιμάκωσης.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι το Κασμίρ και οι συγκρούσεις γύρω από αυτό – Ινδία και Πακιστάν εξακολουθούν να διεκδικούν τον πλήρη έλεγχό του – αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου των διαφορών και ανταγωνισμών που υπάρχουν ανάμεσα στις δύο χώρες. Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί το ιδανικό πεδίο για να εκφραστούν: με την πλειοψηφία των κατοίκων του να είναι μουσουλμάνοι, το Ισλαμαμπάντ επιμένει πως δικαιωματικά η περιοχή ανήκει σε αυτό και όχι στον γείτονά του, όπου κυρίαρχη θρησκεία είναι ο ινδουισμός. Ισχυρίζεται δε πως η – έτσι κι αλλιώς εθνικιστική – κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι στο Νέο Δελχί τούς καταπιέζει συστηματικά, όπως και τα εκατομμύρια της μουσουλμανικής μειονότητας που κατοικούν στην ίδια την Ινδία.
Η αλήθεια, βεβαίως, είναι πως το παγκόσμιο γεωπολιτικό τοπίο δεν είναι εύφορο για τις προσπάθειες κατευνασμού. Το αντίθετο: τα «ξεκαθαρίσματα λογαριασμών» και οι βίαιες αλλαγές σε μια σειρά περιοχών, σε συνδυασμό με την αναπροσαρμογή των σφαιρών επιρροής των πιο ισχυρών, ευνοούν την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης. Κι αυτό είναι, προφανώς, κάτι που γνωρίζουν καλά τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν, που μοιάζουν να έχουν ενταχθεί (οριστικά;) σε διαφορετικά στρατόπεδα.
Κασμίρ, ένα απέραντο οχυρό
Ελάχιστες περιοχές στον πλανήτη είναι τόσο επικίνδυνες και «πυκνά» στρατιωτικοποιημένες όσο το Κασμίρ, όπως μαρτυρούν και οι αριθμοί. Συγκεκριμένα, σε μια έκταση 220.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπου κατοικούν πάνω από 20 εκατ. άνθρωποι – 14,5 στο υπό κινεζικό έλεγχο τμήμα και 6 στο υπό ινδικό – είναι εγκατεστημένες ισχυρότατες δυνάμεις και από τις δύο πλευρές. 750.000 στρατού υπολογίζεται πως διαθέτει εκεί η Ινδία, ενώ άλλες 350.000 το Πακιστάν, εκ των οποίων οι 120.000 κατά μήκος της διαχωριστικής γραμμής.
Πηγή: tanea.gr
