Του Κώστα Κατίκου
Με καθυστέρηση πολλών μηνών από τις αρχικές εξαγγελίες και με το δημογραφικό πρόβλημα να εξελίσσεται πλέον ταχύτερα απ΄ ό,τι αναμενόταν, θα θέσει τελικά η κυβέρνηση σε εφαρμογή το σχέδιο δράσης με τα μέτρα για την ανάσχεση των δυσμενών επιπτώσεων από τη γήρανση του πληθυσμού, τη μείωση των γεννήσεων και την έλλειψη εργατικού δυναμικού σε νέες ηλικίες.
Το περίφημο σχέδιο δράσης για το δημογραφικό με ορίζοντα υλοποίησης τη 10ετία 2025-2035 και συνολικούς πόρους 20 δισ. ευρώ θα κατατεθεί τελικά με τη μορφή νομοσχεδίου στη Βουλή μέσα στον Μάιο, δηλαδή 8 μήνες μετά τις σχετικές ανακοινώσεις που είχε κάνει τον Οκτώβριο του 2024 η πρώην υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη.
Ο λόγος που ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο έμεινε στα συρτάρια του υπουργείου τόσους μήνες, χωρίς να προχωρήσει η νομοθετική επεξεργασία των προβλεπόμενων μέτρων, οφείλεται στην ολιγωρία των αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών που είχαν την ευθύνη προώθησης των μέτρων. Το στοίχημα για την υλοποίηση του εθνικού σχεδίου για το δημογραφικό περνάει τώρα στη νέα υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Δόμνα Μιχαηλίδου, η οποία έχει σκοπό, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, να “τρέξει” τις ρυθμίσεις και να καταθέσει το νομοσχέδιο με τα μέτρα δημογραφικής πολιτικής, ει δυνατόν και μέσα στον Μάιο.
Το σχέδιο για το δημογραφικό που θα υλοποιηθεί στη δεκαετία 2025-2035 περιλαμβάνει 100 δράσεις για όλες τις ομάδες του πληθυσμού, που ξεκινούν με μέτρα για την αύξηση των γεννήσεων και φτάνουν σε παρεμβάσεις για υγιή γήρανση στους άνω των 80 ετών.
Το συνολικό κόστος όλων των μέτρων της 10ετίας ανέρχεται στα 20 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο βασίζεται σε πέντε άξονες, που είναι η ενίσχυση των γεννήσεων, η στήριξη της οικογένειας, η ενίσχυση της απασχόλησης, η διαχείριση της μακροζωίας και η υγιής γήρανση, η τοπική ανάπτυξη και η ενημέρωση – ευαισθητοποίηση των πολιτών, ιδίως των νέων που σκοπεύουν να γίνουν γονείς.
Ειδικότερα, για την ενίσχυση των γεννήσεων και τη στήριξη της οικογένειας προβλέπονται 17 δράσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την αύξηση του επιδόματος παιδιού κατά 60,7% για τους δικαιούχους της 3ης κλίμακας, την απαλλαγή φόρου των οικειοθελών παροχών από εργοδότες προς εργαζόμενους γονείς, την πλήρη εξίσωση των τριτέκνων με τους πολύτεκνους με όλα τα ευνοϊκά μέτρα (ελεύθερες μετεγγραφές φοιτητών,, αυξημένη μοριοδότηση για διαγωνισμούς ΑΣΕΠ, κ.ά). Το κόστος όλων των δράσεων ανέρχεται σε 280 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Για την ενίσχυση της απασχόλησης προβλέπονται 5 δράσεις, με έμφαση στην αύξηση της απασχόλησης των γυναικών και των συνταξιούχων με εκτιμώμενο κόστος 25 εκατ. ευρώ έως το 2027.
Για τη διαχείριση της μακροζωίας προβλέπονται 7 δράσεις με θεσμοθέτηση της Γηριατρικής, την αναβάθμιση των ΚΑΠΗ, αλλά και πρόγραμμα για τη φοίτηση ηλικιωμένων στα πανεπιστήμια. Το κόστος ανέρχεται σε 4,5 εκατ. ευρώ έως το 2027.
Για την τοπική ανάπτυξη προβλέπονται 9 δράσεις, οι οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την κατασκευή σύγχρονων φοιτητικών εστιών, την ανάπτυξη τηλεϊατρικής, την πρόσληψη γονέων σε δήμους με κριτήριο την εντοπιότητα, την κοινωνική κατοικία κ.ά. Το κόστος εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 710 εκατ. ευρώ έως το 2030.
Για την ενημέρωση των πολιτών προβλέπεται η σύσταση παρατηρητηρίου για το δημογραφικό, για θέματα γονιμότητας και δράσεις που στοχεύουν στον συνδυασμό επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Το κόστος εκτιμάται στα 11 εκατ. ευρώ έως το 2027.
Για το 2025 εκτιμάται ότι μπορούν να υλοποιηθούν 44 δράσεις, ενώ οι υπόλοιπες 56 θα τρέξουν σταδιακά τα επόμενα έτη.
Μια σειρά μέτρων όπως η αύξηση στο επίδομα γέννησης, που ξεκινά από τα 2.400 και φτάνει έως τα 3.500 ευρώ, τα vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς που ανέρχονται στα 77 εκατ. ευρώ, η αύξηση των θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και οι “Νταντάδες της Γειτονιάς” υλοποιούνται ήδη, ενώ άλλα μέτρα όπως η αύξηση του επιδόματος παιδιού και τα κίνητρα για την αύξηση της απασχόλησης σε στοχευμένες ομάδες του πληθυσμού όπως οι νέοι άνω των 30 ετών και οι γυναίκες δεν έχουν καν νομοθετηθεί!
Καμπανάκια για το δημογραφικό από ΤτΕ, ΔΝΤ, ΚΕΠΕ
Πολλαπλή προειδοποίηση για τις δυσμενείς επιπτώσεις που ήδη διαφαίνονται στην αγορά εργασίας εξαιτίας του δημογραφικού έρχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το ΚΕΠΕ.
Το ΔΝΤ αναφέρει ότι, όπως και σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ, ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας της Ελλάδας αναμένεται ότι θα μειώνεται σταθερά τις επόμενες δεκαετίες. Η πρόβλεψή του είναι για μείωση της τάξης του 35% έως το 2050, με το εργατικό δυναμικό σε ηλικία εργασίας, από περίπου 6,6 εκατομμύρια το 2023, να μειώνεται σε περίπου 4,3 εκατομμύρια έως το 2050.
Τις επιπτώσεις που θα έχει στο δημογραφικό η έλλειψη εργαζομένων αναλύει η Τράπεζα της Ελλάδος και καλεί την κυβέρνηση να πάρει μέτρα, για να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό της χώρας περισσότερες γυναίκες και νέοι.
“Η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό ιδίως των γυναικών και των νέων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η γήρανση του πληθυσμού ενδέχεται να ασκήσει πιέσεις στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης”, τονίζεται στην έκθεση της ΤτΕ, καθώς σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ μέσα σε μία δεκαετία ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών αυξήθηκε κατά 13,3%, ενώ το μερίδιό τους στο σύνολο του πληθυσμού ανήλθε στο 22,8%.
Την ίδια στιγμή μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για την αγορά εργασίας αποκαλύπτει ότι στην ομάδα 30-40 ετών οι θέσεις εργασίας μειώνονται, ενώ σε άλλες ηλικίες αυξάνονται.
Η αύξηση των αλλοδαπών εργαζομένων μπορεί να αποτελέσει μια λύση στο πρόβλημα, αναφέρει η μελέτη, υπό την προϋπόθεση ότι πρόκειται για νομιμοποιημένη εργασία με καταβολή εισφορών.
Πηγή: capital.gr
