του Τάσου Δασόπουλου
Μέσα στην τεράστια αβεβαιότητα την οποία έχουν δημιουργήσει οι παλινωδίες του προέδρου Τραμπ στον εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει σε όλο τον κόσμο, στην Αθήνα ψάχνουν λύσεις που θα περιορίσουν τις συνέπειες (οι οποίες σίγουρα θα υπάρξουν) στο ελάχιστο δυνατό.
Δύο εβδομάδες μετά τη 2α Απριλίου, οπότε ο πρόεδρος Τραμπ έκανε την ανακοίνωση για την επιβολή δασμών σε 100 χώρες, την οποία ακολούθησε η τρίμηνη αναστολή για όλους πλην της Κίνας, όλοι έχουν αρχίσει να κάνουν τους υπολογισμούς τους και το τοπίο είναι ακόμη θολό.
Στην Αθήνα η κυβέρνηση θεωρεί ότι, ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση, ο στόχος για ανάπτυξη 2,3%, που είχε τεθεί για το 2025, δεν πρόκειται να επιτευχθεί. Το πόσο θα προσεγγιστεί η αρχική πρόβλεψη θα εξαρτηθεί από παράγοντες εντός και, φυσικά, εκτός της Ελλάδας.
Εντός Ελλάδας, βασικό είναι να εκτελεστεί όσο πιο πιστά γίνεται ο Προϋπολογισμός που ψηφίστηκε. Συγκεκριμένα, στη φετινή κρίσιμη συγκυρία θα πρέπει απαραιτήτως να επιτευχθούν τρεις στόχοι:
– Να εκτελεστεί στο ακέραιο το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων των 15,1 δισ. ευρώ, αφού εκεί βασίζεται, εκτός από τον βασικό όγκο των επενδύσεων, και ένας μεγάλος αριθμός μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αναμένονται όχι μόνο από την οικονομία, αλλά και από πολλούς διεθνείς οργανισμούς.
– Να επιτευχθεί (αν όχι να ξεπεραστεί) ο στόχος των φορολογικών εσόδων ειδικά φέτος, που θα πρέπει να περιμένουμε και μια υπεραπόδοση ύψους τουλάχιστον 1 δισ. στα έσοδα από φοροδιαφυγή, ώστε να γίνουν νέες μειώσεις φόρων, οι οποίες έχουν εξαγγελθεί από το τέλος του 2024.
– Να επιτευχθούν οι στόχοι για έλλειμμα και χρέος, ώστε η Ελλάδα να μην έχει πρόβλημα με το 4ετές Μεταρρυθμιστικό και Δημοσιονομικό Πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες.
Κατά τα λοιπά, οι άμεσες απώλειες για τις εξαγωγές προς την Αμερική θα είναι σχετικά μικρές, ενώ, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που συγκεντρώνει το ΥΠΕΘΟ, δεν φαίνεται –προς το παρόν– να υπάρχουν απώλειες από τον κρίσιμο για την Ελλάδα τομέα του τουρισμού. Πλήγμα λόγω αβεβαιότητας θα δεχθούν και οι άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες έφτασαν πέρσι τα 6 δισ. ευρώ.
Οι επιπτώσεις από το εξωτερικό περιβάλλον
Στο εξωτερικό περιβάλλον, οι επιπτώσεις για την Ελλάδα θα περιοριστούν στο μερίδιό της ως κράτους-μέλους της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. Σε αυτό το θέμα η Ελλάδα, διά στόματος του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κυριάκου Πιερρακάκη, έχει δηλώσει υπέρ μιας ενιαίας ευρωπαϊκής στάσης απέναντι στους δασμούς Τραμπ.
Στην παρούσα φάση, οι ΗΠΑ έχουν αναστείλει την επιβολή δασμών 20% προς την Ε.Ε., δίνοντας ένα περιθώριο τριών μηνών σε διαπραγματεύσεις, με στόχο να υπάρξει μια αμοιβαία επωφελής λύση, η οποία όμως δεν προσδιορίζεται από καμία από τις δύο πλευρές.
Από ευρωπαϊκή πλευρά, έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται πολλές διαφορετικές εξαιρέσεις ή και μειώσεις εξαγωγών σε ανταγωνιστικά προς αντίστοιχα αμερικανικά προϊόντα (κυρίως αυτοκίνητα και μηχανολογικό εξοπλισμό). Επίσης, εξετάζεται και το ενδεχόμενο αγοράς μεγαλύτερων ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, αυξάνοντας το ποσοστό εξάρτησης της Ε.Ε. από την αμερικανική ενέργεια, από το 20% που είναι σήμερα.
Βεβαίως, όλες αυτές οι λύσεις προϋποθέτουν για τις ΗΠΑ ότι θα αναστείλουν πλήρως τις ιδέες για την επιβολή δασμών και οι εμπορικές σχέσεις θα επιστρέψουν εκεί που βρίσκονταν στα τέλη του 2024.
Τα δύο σενάρια
Με αυτά τα δεδομένα, η έκβαση αυτών των διαπραγματεύσεων μπορεί να είναι μια συμφωνία με αμοιβαίες υποχωρήσεις ή μια ρήξη, η οποία θα κλιμακώσει σε ολοκληρωτικό τον εμπορικό πόλεμο για την Ε.Ε., η οποία, εκτός από τις ΗΠΑ, θα πρέπει να αντιμετωπίσει και την Κίνα, που έχει και αυτή τους δικούς της στόχους.
– Στην πρώτη περίπτωση, της συμφωνίας με αμοιβαίες υποχωρήσεις, όπου οι ΗΠΑ θα δεχθούν να αναστείλουν ένα μέρος ή και το σύνολο των δασμών, οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες στην πλευρά της Ε.Ε. Ο περιορισμός των εξαγωγών, π.χ. σε αυτοκίνητα, θα γίνει άμεσα, αλλά η ανακατεύθυνσή τους σε άλλες αγορές θα απαιτήσει χρόνο. Αυτό θα σημάνει απώλειες για τη βιομηχανία της Ε.Ε. Το ήπιο σενάριο, σύμφωνα με κοινοτική πηγή, θέλει τις απώλειες στην ανάπτυξη να περιορίζονται στο 0,4% – 0,5%, δηλαδή περίπου 0,8% – 0,9% του ΑΕΠ, από 1,3% που ήταν η εκτίμηση στις αρχές του χρόνου. Το αποτέλεσμα αυτό για την Ε.Ε. θα έχει συνέπειες και στην Ελλάδα, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί με ρυθμό 2% – 2,1%, οριακά μικρότερο από την επίσημη πρόβλεψη για ανάπτυξη στο 2,3%. Ακόμα και έτσι, η ελληνική ανάπτυξη θα είναι υπερδιπλάσια από την ανάπτυξη της Ε.Ε. Η μείωση του ΑΕΠ θα προέλθει από τις απώλειες σε εξαγωγές προς την Ε.Ε. λόγω μειωμένης ζήτησης. Στη δεύτερη ανάγνωσή της, βέβαια, η μείωση της ζήτησης πανευρωπαϊκά είναι πολύ πιθανό να έχει συνέπειες και στον τουρισμό, αφού ο κύριος όγκος επισκεπτών προέρχεται από την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη.
– Στη δεύτερη περίπτωση, αυτήν της ασυμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε., η Ευρώπη θα πρέπει να εισέλθει σε έναν γενικευμένο εμπορικό πόλεμο, στον οποίο όλοι θα είναι εναντίον όλων. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη θα πρέπει να αμυνθεί στους δασμούς Τραμπ με “ανταποδοτικούς” δασμούς, ενώ θα πρέπει να φυλάει τα νώτα της από την επίθεση δασμών της Κίνας. Σε αυτό το σκηνικό, οι απώλειες για την Ε.Ε. θα είναι ακόμα μεγαλύτερες, αφού πλέον η Ευρώπη αναμένεται να περάσει σε ύφεση, με την αντίθετη πλευρά, τις ΗΠΑ, να οδεύουν επίσης σε ύφεση. Στο δυνητικό αυτό σενάριο, η Ελλάδα θα καταγράψει τις μεγαλύτερες δυνατές απώλειες, ενώ η ανάπτυξη θα βρεθεί κάτω από το 2%. Η ζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα έχει επιπτώσεις και στις εξαγωγές εντός της Ε.Ε., οι οποίες, αντί για αύξηση κατά 5,3%, όπως υπολογίζονταν αρχικά, θα έχουν μείωση κατά 3%. Παράλληλα, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια ποιες θα είναι οι απώλειες για τον τουρισμό. Με δεδομένο ότι η ρήξη θα έρθει μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων, μέσα στο καλοκαίρι, ακόμα και στο ακραίο σενάριο οι απώλειες θα είναι σχετικά μικρές για φέτος και μεγαλύτερες για το 2026.
Διαβάστε ακόμη:
Πηγή: capital.gr
