Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Σε εξέλιξη είναι τα στρες τεστ στα οποία υποβάλει η ΕΚΤ με δοκιμές που συντονίζονται και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), τις 51 μεγαλύτερες συστημικές τράπεζες στην Ευρώπη και 45 μικρότερες. Tα τεστ φέτος είναι διαφορετικά, όμως οι μεγάλες αλλαγές είναι σε μακρά πορεία και συσχετίζονται με την τραπεζική ένωση αποταμιεύσεων και επενδύσεων.
Στα πλαίσια των νέων προσανατολισμών του ευρωπαϊκού εποπτικού οργάνου SSM, προβλέπεται η δυνατότητα “στενής επικοινωνίας” και επιτόπιων ελέγχων και δίνεται το μήνυμα στις ευρωπαϊκές τράπεζες να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις διαδικασίες και να βελτιώσουν τους εσωτερικούς μηχανισμούς ασφαλείας και ελέγχου. Ωστόσο να ξεκαθαριστεί ότι δεν υπάρχει σενάριο περικοπών των μερισμάτων και είναι μάλιστα κάτι που ρωτήθηκε και το ξεκαθάρισε σε συνέντευξη που έδωσε προ δεκαημέρου η επικεφαλής του SSM Κλαούντια Μπουχ.
Το δυσμενές σενάριο των φετινών τεστ βασίζεται στην υπόθεση μία σοβαρής κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων, που εξελίσσεται βάσει του σεναρίου, σε όλο και πιο εσωστρεφείς εμπορικές πολιτικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτές τελικά, βάσει του σεναρίου προκαλούν αύξηση των τιμών σε ενέργεια και βασικά εμπορεύματα, διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού και καταλήγουν σε δυσμενείς επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις σε συνδυασμό με παγκόσμια οικονομική συρρίκνωση.
Τι προβλέπει το δυσμενές σενάριο του τεστ
Το δυσμενές σενάριο υποθέτει διαρκή μείωση του ΑΕΠ της ΕΕ κατά 6,3% σωρευτικά, την περίοδο 2025-2027. Στο τέλος της χρονικής περιόδου, η ανεργία στην ΕΕ ξεπερνά κατά 6,1% το βασικό της επίπεδο. Ο πληθωρισμός, σύμφωνα με το σενάριο αυτό, εκτινάσσεται σε 5% και 3,5% αντίστοιχα το 2025 και το 2026, για να υποχωρήσει στο 1,9% το 2027….
Τα τεστ που θα διεξαχθούν φέτος διαφέρουν σε μεθοδολογία εκείνα που είχε πραγματοποιήσει η ΕΚΤ στο παρελθόν. Στα προηγούμενα τεστ αντοχής, ορισμένες τράπεζες υπέβαλαν προβλέψεις που ήταν υπερβολικά αισιόδοξες, δηλαδή δεν αντικατόπτριζαν πλήρως τον αντίκτυπο του δυσμενούς σεναρίου στο stress test, δεδομένων των συγκεκριμένων προφίλ κινδύνου των εν λόγω τραπεζών. Συνεπώς, κατά τη διάρκεια της άσκησης του 2025, η ΕΚΤ ουσιαστικά θα επιβάλει στενό έλεγχο των τραπεζών, των οποίων οι προβλέψεις θα θεωρηθούν υπερβολικά αισιόδοξες.
Οι τράπεζες που εμφανίζουν αυτή τη συμπεριφορά θα αντιμετωπίσουν ακόμη πιο “σκληρό έλεγχο” καθ’ όλη τη διάρκεια των τεστ για τη διασφάλιση της ποιότητας, ενδεχομένως δε να δεχθούν κλιμάκια της ΕΚΤ για επιτόπιο έλεγχο.
Με βάση τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν κατά τη διάρκεια των επισκέψεων αυτών και το συνολικό αποτέλεσμα της διασφάλισης ποιότητας, ορισμένες τράπεζες ενδέχεται να υποβληθούν σε επιτόπιες επιθεωρήσεις μετά την ολοκλήρωση των τεστ προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, προκειμένου να εντοπιστούν διαρθρωτικές αδυναμίες στο πλαίσιο δοκιμών αντοχής και να υιοθετήσουν τις αναγκαίες βελτιώσεις.
Οι τράπεζες που αποτυγχάνουν επανειλημμένα να αποκαταστήσουν ζητήματα στο πλαίσιο των δοκιμών αντοχής τους θα μπορούσαν τελικά να αντιμετωπίσουν άλλα μέτρα στο πλαίσιο μιας διαδικασίας κλιμάκωσης σε επόμενες ασκήσεις.
Ο μηχανισμός ελέγχου
Η ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτεία χρησιμοποιεί προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων για να αξιολογήσει πόσο καλά είναι σε θέση οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν χρηματοοικονομικούς και οικονομικούς κραδασμούς. Τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής βοηθούν τις εποπτικές αρχές να εντοπίζουν τα τρωτά σημεία και να τα αντιμετωπίζουν νωρίς στον εποπτικό διάλογο με τις τράπεζες.
Η ΕΚΤ διενεργεί διάφορους τύπους προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων:
-Ετήσια τεστ αντοχής, που είναι δοκιμές ακραίων καταστάσεων σε επίπεδο ΕΕ που συντονίζονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) και συμπληρώνονται από το τεστ ακραίων καταστάσεων της ΕΚΤ στο πλαίσιο της διαδικασίας εποπτικής επανεξέτασης και αξιολόγησης (SREP),
-Θεματικά stress tests και αναλύσεις ευπάθειας,
-Τα στρες τεστ ως μέρος ολοκληρωμένων αξιολογήσεων,
-Και τέλος τα τεστ ακραίων καταστάσεων για μακροπροληπτικούς σκοπούς (με εστίαση στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και στις επιπτώσεις σε όλο το σύστημα και όχι σε μεμονωμένες τράπεζες).
Αλλά εκτός από όλα αυτά, μπορούν να πραγματοποιηθούν και συγκεκριμένα stress tests σε μεμονωμένες τράπεζες ή ομάδες τραπεζών. Επίσης στα παραπάνω αξίζει να σημειωθεί η δυσκολία που έχει επιφέρει στις τράπεζες η συνεχής δέσμευση κεφαλαίων για λόγους ασφαλείας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι εμπορικές τράπεζες να αξιοποιήσουν τα κεφάλαια που διαθέτουν, ενώ είναι εισηγμένες και ακόμα και 20-30 εκατ. ευρώ κερδών, μπορεί να κάνουν σημαντική διαφορά για τους μετόχους και τις διοικήσεις που ελέγχονται για την αποτελεσματικότητά τους, στις Γενικές Συνελεύσεις.
Οι εποπτευόμενες τράπεζες, περνούν από ετήσια τεστ αντοχής και προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Τα αποτελέσματα φέτος θα γίνουν γνωστά τον Αύγουστο. Αλλά πέρα από τα ετήσια τεστ, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών διενεργεί κάθε δύο χρόνια, τεστ ακραίων καταστάσεων σε επίπεδο ΕΕ σε συνεργασία με την ΕΚΤ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) και τις εθνικές εποπτικές αρχές. Το τεστ καλύπτει τις μεγαλύτερες σημαντικές τράπεζες που εποπτεύονται άμεσα από την ΕΚΤ. Η άσκηση χρησιμοποιεί τη μεθοδολογία και τα πρότυπα της ΕΑΤ, καθώς και τα σενάρια που παρέχονται από το ΕΣΣΚ. Τόσο τα συγκεντρωτικά όσο και τα μεμονωμένα αποτελέσματα δημοσιεύονται από την ΕΑΤ.
Πηγή: capital.gr
