Όπως εξελίσσεται η τεχνολογία, έτσι αλλάζουν και οι καθημερινές μας συνήθειες – και ο τρόπος που πληρώνουμε δεν αποτελεί εξαίρεση. Από τα μετρητά και τις κάρτες, περάσαμε στο κινητό και τα wearables. Πλέον όμως, φαίνεται πως ετοιμαζόμαστε για το επόμενο βήμα: τη χρήση του ίδιου μας του σώματος ως μέσου πληρωμής.
Τι είναι οι βιομετρικές πληρωμές; Πρόκειται για ένα σύστημα όπου η ταυτοποίηση και η έγκριση της πληρωμής γίνεται μέσω βιομετρικών δεδομένων του χρήστη – όπως δακτυλικά αποτυπώματα, ανάλυση προσώπου ή ίριδας ματιού. Δεν απαιτείται κάρτα, PIN ή κινητό. Μόνο… εσύ.
Το σύστημα αυτό δεν βασίζεται στην εμφύτευση chip, αλλά στη χρήση ειδικών σαρωτών που αναγνωρίζουν φυσικά χαρακτηριστικά του σώματος και συνδέονται με τον τραπεζικό σου λογαριασμό ή την κάρτα σου.
Πώς λειτουργεί στην πράξη; Ο χρήστης εγγράφεται μία φορά στην τράπεζά του ή ακόμα και μέσω mobile app, καταχωρώντας τα βιομετρικά του δεδομένα. Από εκεί και πέρα, στα καταστήματα που υποστηρίζουν την τεχνολογία αυτή, μπορεί να ολοκληρώσει την πληρωμή απλώς αγγίζοντας έναν αισθητήρα ή κοιτάζοντας μια κάμερα.
Η όλη διαδικασία διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα και δεν απαιτεί πρόσβαση στο διαδίκτυο, κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο σε περιοχές με χαμηλή κάλυψη.
Ένα από τα πιο ελκυστικά πλεονεκτήματα αυτής της τεχνολογίας είναι η υψηλή ασφάλεια. Δεν υπάρχει κάρτα να χαθεί, να κλαπεί ή να παραποιηθεί. Επίσης, τα βιομετρικά χαρακτηριστικά είναι μοναδικά για κάθε άτομο, καθιστώντας πολύ δύσκολη τη διάπραξη απάτης ή ταυτοπροσωπίας.
Παράλληλα, δεν μπορείς να ξεχάσεις ή να χάσεις το “μέσο πληρωμής”, γιατί είναι το ίδιο σου το σώμα (ας αποφύγουμε εν προκειμένω κατασκοπευτικές θεωρίες και σενάρια του σινεμά).
Πώς το βλέπει η κοινωνία; Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το 47% θεωρεί τις βιομετρικές πληρωμές πιο ασφαλείς από τις κλασικές κάρτες ή τις πληρωμές μέσω κινητού. Επιπλέον, το 36% δηλώνει έτοιμο να υιοθετήσει αυτή τη μέθοδο μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Μάλιστα, από το 2026 αναμένεται να ξεκινήσουν πιλοτικά προγράμματα σε τράπεζες και μεγάλες εμπορικές αλυσίδες. Τα πρώτα σημεία δοκιμής θα είναι σούπερ μάρκετ, φαρμακεία και τοπικά καταστήματα.
Από την άλλη πλευρά, εγείρονται και ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, με τους ειδικούς να τονίζουν την ανάγκη για σαφή νομοθεσία και ισχυρά πρωτόκολλα ασφαλείας στην αποθήκευση και διαχείριση των βιομετρικών δεδομένων.
Η μετάβαση σε ένα μέλλον όπου δεν θα χρειάζεσαι πορτοφόλι –ούτε φυσικό ούτε ψηφιακό– φαίνεται πλέον πιο κοντά από ποτέ. Με τα βιομετρικά δεδομένα να γίνονται το “κλειδί” για τις οικονομικές μας συναλλαγές, οι πληρωμές του αύριο υπόσχονται να είναι πιο ασφαλείς, άμεσες και προσωπικές από ποτέ. Είσαι έτοιμος να πληρώνεις μόνο με το πρόσωπό σου; Αν ναι τότε θα ισχύει η παλιά έκφραση «Έχω πρόσωπο» στις πληρωμές (και στο βερεσέ).
To μόνο σίγουρο είναι ότι η επανάσταση στις πληρωμές είναι ήδη εδώ – και δεν αφορά πλέον κάρτες ή κινητά. Ο νέος τρόπος πληρωμής… είσαι εσύ ο ίδιος. Το πρόσωπό σου, το δάχτυλό σου ή ακόμα και η παλάμη σου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ολοκληρώσεις μια συναλλαγή σε δευτερόλεπτα, χωρίς να χρειαστείς τίποτα άλλο. Οι βιομετρικές πληρωμές δεν είναι πια τεχνολογικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας: έχουν ήδη εφαρμοστεί σε αρκετές χώρες, και φαίνεται πως σύντομα θα κυριαρχήσουν παγκοσμίως.
Πώς λειτουργούν οι βιομετρικές πληρωμές;
Η τεχνολογία βασίζεται στην ταυτοποίηση μέσω φυσικών χαρακτηριστικών του σώματος, όπως δακτυλικά αποτυπώματα, σάρωση προσώπου ή ίριδας, ή ακόμα και μοναδικά μοτίβα φλεβών στην παλάμη. Ο χρήστης καταχωρεί μία φορά τα βιομετρικά του στοιχεία στον τραπεζικό του λογαριασμό ή σε ειδική εφαρμογή και στη συνέχεια μπορεί να πληρώνει με μία μόνο κίνηση.
Δεν απαιτείται κάρτα, κινητό, PIN ή σύνδεση στο διαδίκτυο – κάτι που κάνει το σύστημα ιδιαίτερα πρακτικό, ασφαλές και προσβάσιμο.
Χώρες που ήδη πληρώνουν βιομετρικά
Κίνα
Η Alipay και η WeChat Pay χρησιμοποιούν αναγνώριση προσώπου για πληρωμές σε χιλιάδες καταστήματα. Ο πελάτης απλώς κοιτά την κάμερα και ολοκληρώνει τη συναλλαγή.
ΗΠΑ
Η Amazon λάνσαρε το Amazon One, που επιτρέπει πληρωμές με σάρωση παλάμης σε καταστήματα Whole Foods και Amazon Go.
Ιαπωνία
Πιλοτικά έργα με αναγνώριση φλεβών εφαρμόστηκαν πριν και κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο.
Ηνωμένο Βασίλειο
Η Barclays χρησιμοποιεί δακτυλικά αποτυπώματα και φωνητική ταυτοποίηση για την έγκριση συναλλαγών μέσω τηλεφώνου και mobile banking.
Βραζιλία
Η Mastercard υλοποίησε πιλοτικό πρόγραμμα για πληρωμές με δακτυλικό αποτύπωμα και πρόσωπο σε σούπερ μάρκετ.
Ισπανία
Από το 2026, μεγάλοι εμπορικοί όμιλοι και τράπεζες θα ξεκινήσουν πιλοτική εφαρμογή βιομετρικών πληρωμών σε σούπερ μάρκετ, φαρμακεία και καταστήματα γειτονιάς.
Πλεονεκτήματα και προκλήσεις
- Δεν απαιτείται φυσικό μέσο (κάρτα ή κινητό)
- Υψηλή ασφάλεια – δεν κλέβεται, δεν χάνεται
- Γρήγορες και εύκολες συναλλαγές
- Ιδανικό για άτομα που δυσκολεύονται με την τεχνολογία
- Δεν χρειάζεται σύνδεση στο διαδίκτυο
Ωστόσο, υπάρχουν και ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, αφού τα βιομετρικά χαρακτηριστικά είναι ευαίσθητα και μοναδικά. Οι ειδικοί ζητούν ισχυρό νομικό πλαίσιο και συστήματα αποθήκευσης με κρυπτογράφηση και διαφάνεια.
Το μέλλον πληρώνεται με… φυσικά στοιχεία
Η πορεία προς το “wallet-free” μέλλον φαίνεται αδιαμφισβήτητη. Με την τεχνολογία βιομετρικής ταυτοποίησης να κερδίζει έδαφος, οι συναλλαγές γίνονται πιο ανθρώπινες, γρήγορες και ασφαλείς. Και όπως όλα δείχνουν, σύντομα η ερώτηση δεν θα είναι “έχετε μετρητά ή κάρτα;”, αλλά “θα πληρώσετε με το δάχτυλο ή το πρόσωπό σας;”
Στην Ελλάδα, μπορεί το φαινόμενο να μην έχει ακόμη περάσει στην πράξη, όμως οι τράπεζες και οι fintech πάροχοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, ενώ το πλαίσιο του PSD2 και των ευρωπαϊκών κανονισμών για Strong Customer Authentication (SCA) ευνοεί τέτοιες καινοτομίες.
Παρότι δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμη τερματικά βιομετρικής πληρωμής σε φυσικά καταστήματα, τα μεγάλα τραπεζικά apps στην Ελλάδα (όπως της Eurobank, Εθνικής, Alpha Bank και Πειραιώς) χρησιμοποιούν ήδη βιομετρική ταυτοποίηση για είσοδο στις εφαρμογές και έγκριση συναλλαγών, μέσω δαχτυλικού αποτυπώματος ή αναγνώρισης προσώπου.
Η TBI Bank και άλλες ψηφιακές τράπεζες χρησιμοποιούν πλήρως ψηφιακές ταυτοποιήσεις με selfie & AI, ενώ οι neobanks όπως Revolut και N26 έχουν ήδη ενσωματώσει βιομετρικά χαρακτηριστικά στις υπηρεσίες τους.
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο διευρυμένης εφαρμογής βιομετρικών μεθόδων στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης των τραπεζικών υπηρεσιών, αλλά χρειάζεται να τεθούν ξεκάθαρες κατευθύνσεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, σε συνεργασία με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Πηγή: ot.gr
