Λυπάμαι πολύ που αναγκάζομαι να θυμίσω σε έγκριτους δημοσιογράφους έγκριτων εφημερίδων ορισμένα από τα όσα έχουν γίνει κτήμα όχι μόνο των κοινωνιολόγων, αλλά και του ευρέος κοινού εδώ και δεκαετίες.
Το 1949 η Σιμόν ντε Μποβουάρ στο πόνημά της «Το δεύτερο φύλο» κατέδειξε τον τρόπο που οι διαφορές γυναικών και ανδρών κατασκευάζονται κοινωνικά, «μαθαίνονται» στα μικρά παιδιά και καθορίζουν τις σχέσεις μας στην οικογένεια, στην αγορά εργασίας, στην πολιτική. Οχι μόνο τις προσωπικές μας σχέσεις, αλλά και τον τρόπο λειτουργίας των θεσμών, της οργάνωσης του χρόνου, της εργασίας, της φροντίδας, της κοινωνίας γενικότερα. Ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός ως φιλοσοφικό ρεύμα εφαρμόστηκε στην εξήγηση των έμφυλων ταυτοτήτων και αποκρυσταλλώθηκε στη διάσημη ρήση «γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι».
Σε αυτές τις προσεγγίσεις βασίστηκε το δεύτερο κύμα του φεμινισμού (το πρώτο ήταν για τα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών στην αρχή του 20ού αιώνα) το οποίο πρόσθεσε στην ανάλυση τον ρόλο της σεξουαλικότητας ως πεδίου και εργαλείου υποταγής των γυναικών και ως εκ τούτου θεώρησε τη σεξουαλική βία ως έκφραση της εξουσίας των ανδρών στις σύγχρονες πατριαρχικές κοινωνίες μας.
Εστω ότι συμφωνούμε ότι βιολογικά το αρσενικό ον είναι περισσότερο επιθετικό από το γυναικείο (στα ζώα αλλά και στους ανθρώπους) και σε συνδυασμό με την υπεροχή (στατιστικά) στη σωματική δύναμη καθιστά τους άνδρες επικίνδυνους. Ομως, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση οι υπέρμαχοι του βιολογικού ντετερμινισμού ελπίζω να συμφωνούν ότι οι άνθρωποι ζούμε σε οργανωμένες κοινωνίες που διέπονται από θεσμούς, νόμους και κανόνες που δεν επιτρέπουν τις βιολογικές διαφορές/υπεροχές να καθορίζουν την αντιμετώπισή τους από τη κοινωνία. Ούτε η σωματική διάπλαση ούτε η εγγενής επιθετικότητα θα μπορούν να «δικαιολογήσουν» τυχόν εγκληματικές πράξεις ώστε να τιμωρηθούν λιγότερο, όπως π.χ. για την άσκηση βίας από έναν σωματώδη άνθρωπο προς έναν πιο αδύναμο άνθρωπο του οποίου η σωματική κατασκευή δεν του επιτρέπει να αμυνθεί.
Η πρόσφατη επίκληση της βιολογικής διαφοράς για να «εξηγήσει» τη γυναικοκτονία από μέλος της κυβέρνησης αποτελεί σήμερα όχι μόνο αναχρονιστική επιστημονική προσέγγιση, αλλά και πολιτικά επικίνδυνη στάση που προσκαλεί σε κοινωνική ανοχή της έμφυλης βίας με τον μανδύα της «αντικειμενικότητας» της επιστημονικής γνώσης.
Ο όρος «γυναικοκτονία» προωθήθηκε από το γυναικείο και φεμινιστικό κίνημα για να αναδείξει το σεξιστικό κίνητρο του δράστη, δηλαδή να συνδέσει το έγκλημα με τη θέση του θύματος στην έμφυλη ιεραρχία (ανθρωποκτονία γυναίκας επειδή είναι γυναίκα). Σε αυτό το πλαίσιο, η επιμονή του πολιτικού προσώπου να εξηγήσει το έγκλημα με όρους βιολογικούς (επιθετικότητα και σωματική δύναμη) μπορεί να θεωρηθεί ακόμα και ως υποκίνηση σε σεξιστική βία κατ αναλογία των ρατσιστικών εγκλημάτων που ευτυχώς έχουν γίνει αποδεκτά ως τέτοια στο ποινικό δίκαιο.
Πώς μπορούν να περιοριστούν τέτοιες αντιδραστικές απόψεις ορισμένων πολιτικών στελεχών, οι οποίες μάλιστα αναπαράγονται από αναλυτές έγκριτων εφημερίδων που προβάλλουν τον βιολογικό ντετερμινισμό ως «κοινή λογική»; Προφανώς όχι με λογοκρισία αλλά με πολιτικές πρακτικές. Είτε με την αποπομπή τους από την πολιτική ηγεσία (στην καλύτερη περίπτωση) είτε με έντονη κριτική από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης (δημοσιογράφους έγκριτων εφημερίδων) με την ελπίδα να αναστοχασθούν και να προσαρμόσουν τις απόψεις τους στις σύγχρονες θεωρητικές επεξεργασίες για το έγκλημα, το φύλο και το κράτος δικαίου. Γιατί ζούμε σε οργανωμένες κοινωνίες του 21ου αιώνα και όχι στη ζούγκλα με τον Ταρζάν!
Η Μαρία Στρατηγάκη είναι αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Ισότητας του Δήμου Αθηναίων
Πηγή: tanea.gr
