Του Τάσου Δασόπουλου
Η διακύμανση του πληθωρισμού σε διαφορετικές κατηγορίες του καλαθιού του νοικοκυριού δείχνει ότι οι ανατιμήσεις είναι μεγάλες όχι μόνο στα τρόφιμα, που θεωρούνται μια ανελαστική δαπάνη, αλλά και σε δαπάνες “πολυτελείας”, που φαινομενικά δεν δικαιολογούνται από τη συγκυρία.
Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις λιανικές πωλήσεις του Φεβρουαρίου ήταν απογοητευτικά. Ο τζίρος των πωλήσεων είχε μείωση 3,8%, βοηθούντος και του πληθωρισμού, ενώ ο όγκος πωλήσεων (δηλαδή οι πωλήσεις αποπληθωρισμένες) είχε μείωση 9,8%. Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι όλες οι κατηγορίες καταστημάτων είχαν μείωση τόσο στον τζίρο όσο και στον όγκο πωλήσεων. Τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων είχαν οριακή αύξηση 0,3% στον τζίρο, αλλά μείωση 6% στον όγκο των πωλήσεων. Παρά το γεγονός ότι καθημερινά όλοι οι δρόμοι είναι γεμάτοι αυτοκίνητα, ακόμη και τα καύσιμα και λιπαντικά είχαν μείωση κατά 11% στον τζίρο και 9,7% στον όγκο πωλήσεων. Εκ πρώτης όψεως αυτό δείχνει μια οριζόντια μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Μια ακόμη επιβεβαίωση πως τα εισοδήματα των νοικοκυριών δεν περισσεύουν, δίνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία αποταμίευσης των νοικοκυριών κατά το 4ο τρίμηνο του 2023. Σύμφωνα με αυτά, η αποταμίευση για το εν λόγω διάστημα ήταν βαθιά αρνητική (-8,9%) και μάλιστα περισσότερο αρνητική από το ίδιο τρίμηνο του 2022, όταν η μείωση ήταν 4,8%.
Ωστόσο, τα ίδια στοιχεία στέλνουν αντιφατικά μηνύματα για τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών, καταγράφοντας για το ίδιο τρίμηνο αύξηση εισοδημάτων κατά 7,5% και παράλληλα, αύξηση της κατανάλωσης κατά 3,8%.
Υψηλότερος ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες
Έτσι, παρά τη γενική εικόνα της στέρησης των νοικοκυριών λόγω πληθωρισμού, οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες -ειδικά αυτές που αφορούν διασκέδαση, ψυχαγωγία, ευζωία και ταξίδια- δίνουν άλλη εικόνα. Συγκεκριμένα, ενώ τον Φεβρουάριο η Ελλάδα είχε πληθωρισμό 3,1% σε όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή, οι υπηρεσίες αυτές κατέγραψαν αύξηση των τιμών.
Ενώ δηλαδή οι λιανικές πωλήσεις κατέρρεαν τον Φεβρουάριο, τα τρόφιμα παρουσίαζαν αύξηση τιμών 5,4%. Τον ίδια μήνα, οι τιμές των εισιτηρίων για εσωτερικές πτήσεις είχαν αύξηση 11% και οι τιμές στα εστιατόρια και τα κέντρα διασκέδασης αυξήθηκαν τον ίδια μήνα κατά 7,4%. Οι τιμές για υπηρεσίες που αφορούν το πακέτο των διακοπών σημείωσαν αύξηση 6,5% -παρότι ο Φεβρουάριος βρίσκεται στη χαμηλή σεζόν για τον τουρισμό- και βρέθηκε στον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Οι τιμές σε υπηρεσίες spa, προσωπικής φροντίδας και ευεξίας αυξήθηκαν επίσης κατά 6,5%. Αν λοιπόν ο πληθωρισμός, δηλαδή η διακύμανση των τιμών, διαμορφώνεται από την προσφορά και τη ζήτηση, η υστέρηση των εισοδημάτων θα χτυπούσε την κατανάλωση σε υπηρεσίες “πολυτελείας”, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως “ανελαστικές”, όπως είναι τα τρόφιμα.
Απόκρυψη εισοδημάτων
Μια απάντηση στο φαινόμενο των όλων και ακριβότερων υπηρεσιών και ειδικά αυτών που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν… πολυτελείας, δίνει πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν, η οποία αποδίδει το γεγονός στο ότι στην Ελλάδα η ιδιωτική κατανάλωση είναι συνεχώς ανοδική, ενώ η αποταμίευση των νοικοκυριών είναι αρνητική.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στη χώρα μας ενδημεί το φαινόμενο της απόκρυψης των εισοδημάτων -με άλλα λόγια της φοροδιαφυγής- και καταλήγει στο ότι οι αρχές θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες τους για να περιοριστεί η φοροδιαφυγή μέσα από μέτρα που υιοθετήθηκαν πρόσφατα από την ελληνική Κυβέρνηση.
Πηγή: capital.gr
